طلاق عاطفی، طلاقی است که به صورت قانونی در محضر ثبت نشده باشد. طلاق عاطفی زمانی صورت می‌گیرد که اعضای خانواده به صورت فیزیکی در زیر یک سقف کنار هم زندگی می‌کنند اما هیچ محبتی بین زوجین دیده نمی‌شود. در شرایطی که اختلافات زناشویی شدید می‌شود، زوجین دیگر امیدی به حل شدن مشکلاتشان ندارند و از همدیگر دلسرد می‌شوند. روابط جنسی، تعاملات گفتاری و روابط روحی زن و شوهر در طلاق عاطفی از بین می‌رود. با خشک شدن ریشه شادی، نشاط، درک و صمیمت، علاقه زوجین نسبت به یکدیگر کاهش پیدا می‌کند و نقش هم‌خانه را پیدا می‌کنند. این روند تا طلاق قانونی ادامه پیدا می‌کند.
نشانه‌های طلاق عاطفی
- معاشقه و روابط جنسی در افراد کاهش پیدا می‌کند.
- اختلافات تشدید می‌شود.
- رابطه عاطفی و بیان محبت بین زوجین کاملا از بین می‌رود.
- نسبت به همدیگر بی تفاوت می‌شوند.
- در صورت داشتن فرزند سعی می‌کنند تمامی مهر محبت خود را برای فرزندان خرج کنند.
- رفته رفته تمایل پیدا می‌کنند بیشتر در خارج از منزل با دیگران به وقت گذرانی بپردازند.
- اهمیتی برای نظرات همدیگر قائل نمی‌شوند.
- وابستگی و عشق از بین می‌رود.
- نسبت به یکدیگر بی‌اعتماد می‌شوند.
- سعی در سرزنش کردن یکدیگر دارند.
- به دنبال آن هستند اشتباهات همدیگر را بزرگ جلوه دهند.
- مسائل و رازهای خانوادگی را به خارج از منزل می‌برند.
- در گذشته و مسائل قدیمی درجا می‌زنند.
- انرژی و هیجان برای زندگی و موفقیت کنار یکدیگر ندارند.
عوامل زمینه ساز جدایی عاطفی
- ازدواج بدون علاقه
- ازدواج دیرهنگام و در سن بالا
- خشونت و پرخاشگری یکی از زوج‌ها
- دخالت‌های نابجای اطرافیان در مسائل
- تغییر ناگهانی مانند از دست دادن شغل
- بیکاری
- عدم شناخت از یکدیگر
- تفاوت‌های فرهنگی
- اختلاف طبقاتی
- ازدواج تحمیل شده و از سر اجبار
- ازدواج‌های هیجانی و بدون منطق
- ضعف مهارت‌های کلامی
- اختلاف سنی زیاد بین زن و شوهر
طلاق عاطفی چند مرحله دارد؟
طلاق عاطفی وابسته به شرایط افراد می‌تواند مراحل متفاوتی را طی کند اما به طور کلی به 5 دسته تقسیم می‌شود:
سرزنش کردن یکدیگر
در این مرحله زوجین دچار آشفتگی‌های بسیاری هستند و استرس شدیدی را متحمل می‌شوند. آن‌ها مدام یکدیگر را مقصر اتفاقات و ناگواری‌های زندگیشان می‌دانند. زوجین سعی می‌کنند از این طریق کمی خود را آرام کنند.
سوگواری
افراد در این شرایط در غم و ناراحتی غرق می‌شوند و مدام دلایل مشکلاتشان را با خود مرور می‌کنند. این شرایط تا جایی ادامه دارد که تمرکزشان بهم می‌خورد و در امور روزمره دچار اخلال می‌شوند.
پرخاشگری و خشم
تحمل این اوضاع زوجین را خشمگین و کم حوصله می‌کند. امکان دارد با بیشتر اطرافیان و دوستان خود دچار مشکل شوند. در مواقعی حتی با فرزندان خود بدرفتاری می‌کنند. گاهی این امر تا جایی ادامه پیدا می‌کند که زنان از تمامی مردها و مردها از تمامی زنان حس ناخوشایندی دارند.
بازگشت به تنهایی
بعد از سپری کردن مراحل قبل، افراد به این نتیجه می‌رسند دیگر نیازی به همسر خود ندارند و تمامی ترس و نیازهای خود را منکر می‌شوند. در این مرحله سعی می‌کنند به بازسازی شخصیت خود بپردازند و به صورت مستقل تصمیم نهایی را بگیرند.
بازگشت به زندگی
بعد از نهایی کردن تصمیم زوجین به اتفاق نظر می‌رسند زمان طلاق قانونی فرا رسیده و باید زندگی مشترکشان را به پایان برسانند. اگر هر دو نفر به یک تصمیم واحد برسند به صورت طلاق توافقی از یکدیگر جدا می‌شوند.
برای پیشگیری از طلاق عاطفی چه راهکارهایی وجود دارد؟
مشاوره قبل از ازدواج
همه ما این جمله را بارها شنیده‌ایم که پیشگیری بهتر از درمان است. مهم ترین راه برای جلوگیری طلاق عاطفی، شناخت دقیقا زوجین از یک دیگر قبل از ازدواج است. کمک گرفتن از مشاوره پیش از ازدواج امری الزامی برای تمام افراد محسوب می‌شود. زمانی که زوجین با بررسی و شناخت واقع بینانه در این مسیر قدم برمی‌دارند از بسیاری مشکلات در امان هستند.
آموزش مهارت‌های زناشویی
زن و شوهرهایی که در برخی از مسائل ارتباطی یا جنسی دچار مشکل هستند می‌توانند با کمک مشاوره زناشویی بسیاری از مشکلات خود را حل کنند و مهارت‌های لازم را آموزش ببیند.
ابراز محبت کلامی و غیر کلامی
معاشقه و ابراز احساسات صمیمت زوجین را افزایش می‌دهد. زوجین باید تایم هایی را برای خلوت دو نفره خود کنار بگذارند.
صحبت کردن و بیان خواسته‌ها
به صورت واضح و روشن با همسرتان سخن بگویید. انتظار حدس و گمان از طرف مقابل امری اشتباه است. دغدغه، نیاز و خواسته‌های خود را به صورت صریح با همسرتان درمیان بگذارید.
احترام بین زن و شوهر
برای همسرتان احترام قائل شوید و در جمع‌های خانوادگی شان و منزلت او را حفظ کنید. از شوخی‌های نابجا یا بیان مشکلات در بیرون از خانه بپرهیزید. همدیگر را با الفاظ محبت آمیز صدا کنید.
طلاق عاطفی چه تاثیری بر روی فرزندان دارد؟
فرزندان حتی کودکان کم سن و سال به راحتی رابطه ناخوشایند بین پدر و مادر را احساس می‌کنند. طلاق به هر نوعی که باشد آسیب‌های جدی را برای فرزندان به همراه دارند. برخی ها بر این باورند از آن جایی که در طلاق عاطفی ظاهر خانواده حفظ می‌شوند فرزندان آسیبی نمی‌بیند. با این که می توانند آسیب‌های جدی‌تری را به دنبال خود داشته باشد. کودکان در دنیای کودکی خود احساس می‌کنند آن‌ها مقصر اختلافات والدین خود هستند. همچنین از پدر و مادر خود الگو برداری ناصحیح می‌کنند. از طرفی والدین خشمگین، بی‌عاطفه و بی نشاط نمی‌توانند برای فرزند خود پدر و مادر خوبی باشند. اختلالات روانی، اضطراب، افسردگی، گرایش به مواد مخدر، شکست یا پرهیز از روابط عاطفی تنها برخی از تاثیرات طلاق بر روی فرزندان است.
سخن آخر:
طلاق عاطفی یکی از انواع طلاق از دیدگاه روانشناسی محسوب می‌شود. در این نوع طلاق زن و شوهر به صورت قانونی در محضر جدا نمی‌شوند بلکه مانند یک هم خونه در کنار هم زندگی می‌کنند. اما هیچ گونه مهر و محبتی در بین آن‌ها وجود ندارد. زمانی که اختلافات شدید می‌شود و زوجین از حل شدن این اوضاع دلسرد می‌شوند به طلاق عاطفی روی می‌آورند. این جدایی عاطفی مانند هر طلاق دیگری آسیب‌های جدی روحی و روانی را به همراه خودش دارد. از این رو به تمامی زوجین پیشنهاد می‌شود قبل از عمیق‌تر شدن مشکلات از مشاوره خانواده جهت بهبود روابط کمک بگیرند. اما اگر به هر دلیلی در تصمیم طلاق مصمم بودند آن‌ها به کمک مشاوره طلاق می‌توانند خودشان را برای شرایط جدید سازگار کنند و آسیب‌های ناشی از عوارض طلاق را کاهش دهند.
سوالات متداول
آیا سن ازدواج در طلاق عاطفی تاثیر می‌گذارد؟
زوجینی که در سنین بالا ازدواج می‌کنند بیشتر مستعد طلاق عاطفی می‌توانند باشند چراکه در بسیاری از امور به تنهایی عادت کرده‌اند. همچنین افرادی که اختلاف سنی بسیاری با یکدیگر دارند ممکن است طلاق عاطفی را تجربه کنند چراکه بعد از گذشت زمان متوجه تفاوت‌های فردی خود می‌شوند.
طلاق عاطفی بیشتر در اوایل ازدواج رخ می‌دهد یا سال‌های بعد؟
نمی‌توان تاریخ مشخصی را برای آن تعیین کرد چراکه به عوامل بسیاری بستگی دارد. و در هر زمانی می‌تواند رخ دهد. اما به طور کلی در اوایل ازدواج و بعد از به دنیا آمدن فرزندان به قدری مادر و پدر سرگرم بچه داری می‌شوند که برای خودشان تایم خلوتی نمی‌گذارند.
