آزمون نئو | تست شخصیت شناسی ۵ عاملی NEO
قطعا تا به حال شنیده‌اید که آزمون‌هایی وجود دارد که می‌توانند ویژگی‌های شخصیتی را مورد سنجش قرار دهد. اما شاید در میان تست‌های موجود نتوانید انتخاب صحیحی داشته باشید. تست نئو یکی از معتبرترین و مشهورترین تست‌های شخصیت شناسی است که در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمون روانی که با نام Big Five هم شناخته می‌شود اطلاعات بسیار کاربردی را در اختیار شما قرار می‌دهد.
تاریخچه تست شخصیت شناسی نئو
ریموند کریستال و ارنست توپز دو محقق نیروی هوایی آمریکا بودند که در سال ۱۹۶۱ برای ارزیابی کاندیداهای شغلی، یک ایده را مطرح کردند. ایده آنها تا نزدیک ۲۰ سال بعد مورد توجه زیادی قرار نگرفت اما در سال ۱۹۸۰ دو محقق دیگر با نام های رابرت مک کری و پال کاستا یک تست روانشناسی به نام neo-i طراحی کردند که سه عامل بزرگ شخصیت افراد را می‌سنجید. در سال ۱۹۹۰ این افراد آزمون های گذشته را ویرایش کردند و نسخه نهایی تست شخصیت شناسی نئو منتشر شد. در این نسخه پنج عامل مهم شخصیت که بیانگر دلیل رفتار افراد در محیط خانه، کار و اجتماع می‌باشد را بررسی می‌کند.
کاربرد تست نئو
تست نئو این قدرت را دارد که بتواند نکات پنهان و گوشه کنارهای مختلفی از شخصیت افراد را به نمایش بگذارد. عمده ترین هدف این آزمون بررسی ویژگی‌های سالم شخصیت می‌باشد که در مشاوره پیش از ازدواج، استخدام، شناخت فردی، عملکرد شغلی، رشد حرفه ای، شناخت نقاط قوت و ضعف کاربرد دارد.
مشاوره پیش ازدواج
در مرکز مشاوره شکرانه، درمانگرانی که در حوزه مشاوره پیش از ازدواج فعالیت می‌کند از تست نئو برای شناخت و آگاهی بیشتر از شخصیت مراجعه کننده استفاده می‌کنند. با بررسی شباهت و تفاوت‌های شخصیتی زوجین میتوان چالش‌های پیش روی آنها را در مسیر ازدواج مورد بررسی قرار داد. در این شرایط یک دورنما کلی از رابطه زوجین ترسیم می‌شود و افراد با آگاهی کامل در این راه قدم می‌گذارند. درمانگر با اطلاع از این چالش‌ها به زوجین کمک می کند تا مسائل دردسرساز را حل کرده و به یک رابطه آرامش بخش نزدیک شوند.
استخدام
از آنجایی که عملکرد شغلی و ابعاد شخصیتی اثر بسیار مستقیمی بر روی همدیگر دارند در سراسر دنیا در زمان استخدام، از داوطلبان آزمون نئو گرفته می‌شود. با آگاهی از ویژگی‌های شخصیتی یک فرد میتوان او را در جایگاه شغلی مناسب‌تری قرارداد. برای مثال افرادی که در زمینه فروشندگی فعالیت می‌کند باید تعامل بسیار خوبی با افراد دیگر داشته باشند و ارتباطات بین فردی قوی را می‌طلبد. زمانی که هر فردی با توجه به ابعاد شخصیتی خود در مسیر کاری مناسب خودش قرار بگیرد، بیشترین بازدهی در عملکرد شغلی را شاهد هستیم.
خودشناسی
برای اینکه خودشناسی دقیق‌تری داشته باشیم باید نقاط ضعف و قوت مان را به خوبی بشناسیم. تست نئو، شخصیت فرد را در پنج گروه اصلی و ۳۵ زیر گروه ترسیم می‌کند که به خوبی به آگاهی ما در شناخت فردی کمک می‌کند.
ساختار تست نئو و نحوه پاسخ دهی
تست نئو در دو فرم بلند و کوتاه انجام می‌شود. فرم بلند این تست ۲۴۰ سوال دارد که تمامی ۳۵ زیر گروه را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و فرم کوتاه این تست شامل ۶۰ سوال بوده که تنها ۵ عامل اصلی را مورد سنجش قرار می‌دهد. واضح است که تکمیل فرم بلند اطلاعات جامع و دقیق تری را در اختیار فرد می‌گذارد.
- آزمودنی باید به تمامی سوالات پاسخ دهد.
- آزمودنی در زمان پاسخ دادن به سوالات نباید وقت زیادی برای هر گزینه بگذارد، یعنی در پاسخ دادن نباید بسیار سخت گیر باشد. هر سوال را که مطالعه کرد اولین گزینه‌ای که به نظرش درست بود را باید پاسخ دهد. سخت گیری زیاد در پاسخ دهی به سوالات می تواند در نتیجه اثر گذار باشد.
- آزمودنی باید هر سوالی که دارد را در زمان توضیح آزمونگر بپرسد. چون نمی‌تواند برای همه سوالات پرسش داشته باشد و یا با دیگران صحبت کند. باید تمام توجه و تمرکز خود را برای پاسخ دهی بگذارد.
- آزمودنی باید فرم بلند را در مدت 40 دقیقه و فرم کوتاه را در مدت 15 دقیقه انجام دهد.
- پاسخنامه بر اساس مقیاس لیکرتی از عبارات: کاملا مخالفم، مخالفم،نظری ندارم، موافقم و کاملا موافقم) تشکیل شده است.
آزمون نئو دارای 5 عامل اصلی و 30 زیرگروه می‌باشد
مقیاس‌های اصلی تست نئو و زیرگروه‌های آنها
عامل ۱: شاخص بی ثباتی هیجانی یا عصبیت N
ثبات عاطفی، روان‌نژندی و وضعیت سازگاری از ابعاد مهم شخصیت محسوب می‌شود. اضطراب و برانگیختگی، احساس گناه، احساس کلافگی و در کل داشتن احساسات منفی در مقیاس عصبیت ِآزمون نئو بررسی می‌شود. افرادی که در این شاخص نمره کمتری کسب می‌کنند از لحاظ عاطفی ثبات بیشتری دارند. این افراد عموما آرام، دارای خلق یکنواخت و راحتی هستند که در موقعیت های سخت و استرس‌زا رفتارهای سازگارانه تری از خود نشان می‌دهند.
اضطراب
افرادی که در این شاخص نمره بالایی کسب کنند افرادی مضطرب، ترسیده، پرتنش و وحشت زده‌ای هستند. این افراد عموما زمانی که با مشکلی روبرو شوند و یا همه چیز طبق خواسته آنها پیش نرود مضطرب و نگران می‌شوند. در مقابل افرادی که نمره پایینی کسب می‌کنند آرام و آسوده خاطر هستند.
خشم
با بررسی و ارزیابی این عامل متوجه می شویم که فرد به چه اندازه خشم و کینه ورزی دارد. این مقیاس نشان می‌دهد که افراد در زمان بروز مشکل چه میزان احساس خشم را از خود نشان می‌دهند. افرادی که در این عامل نمره بالایی کسب می‌کنند دارای خشم بسیار و افرادی که نمره پایین کسب می کنند آرام بوده و به آسانی دچار احساس خشم نمی‌شوند.
شرم
گرفتن نمره بالا در این عامل به این معنی است که فرد، مستعد شرم، خجالت زدگی، دستپاچگی و معذب بودن در حضور دیگران است. این افراد عموماً در در هنگام سخنرانی احساس شرم می کنند و در مقابل دیگران احساس حقارت دارند. نمره پایین در این عامل نشان دهنده مهارت اجتماعی بالا می‌باشد.
افسردگی
نمره بالا در این عامل نشانه احساس ناامیدی، تنهایی، غم و گناه می‌باشد. این افراد عموماً سرخورده هستند. اما نمره پایین در این عامل لزوماً نشان دهنده سرخوشی افراد نیست بلکه می تواند نشان دهنده نداشتن این احساسات باشد.
تکانش وری
ناتوانی در کنترل امیال نفسانی و هوس‌ها را با نمره بالا در این مقیاس می توان نشان داد. برای مثال میل و هوس افراد در مقابل غذا، سیگار، مالکیت و.. به قدری قوی است که نمی‌توانند در برابر آنها مقاومت به خرج دهند و حتی ممکن است بعد از ارضا شدن از رفتار خود پشیمان شوند. در مقابل افرادی که نمره پایینی کسب می‌کنند به راحتی در برابر چنین هوس‌هایی می توانند مقاومت کنند.
آسیب پذیری به استرس
این افراد نمی‌توانند با استرس‌های روزمره خود کنار بیایند و به مرور زمان ناامید، پریشان و آشفته خاطر می‌شوند. استرس، احساسی است که توانایی فرد را کاهش می‌دهد به همین دلیل گرفتن نمره بالا می‌تواند باعث بروز اختلالات دیگری نیز شود.
عامل ۲: برون گرایی E
برون گرایان افرادی اجتماعی هستند که انرژی خود را از ارتباط با دیگران کسب می کنند. این افراد اهل گفتگو و صحبت با دیگران هستند. بسیار فعال و پر انرژی ظاهر می‌شوند و علاقه بسیاری به شرکت در میهمانی‌ها و اجتماعات دارند. توصیف افراد درونگرا کمی سخت تر به نظر می‌رسد. در یکی از تعریف‌های درون گرایی می توانیم به این نکته اشاره کنیم که نبود ویژگی‌های برون گرایی می‌تواند درونگرایی را ایجاد کند. درونگراها عموما افرادی منزوی هستند که علاقه به تنهایی دارند و در بسیاری از موارد از شرکت در مهمانی‌های بزرگ و صحبت کردن با افراد دیگر اجتناب می کنند.
مقیاس صمیمیت
صمیمت یکی از ویژگی‌های برون گرایی می‌باشد که افراد با کسب نمره بالا، ارتباطات دوستانه و صمیمانه بیشتری با دیگران دارند. آنها به سادگی می‌توانند با اطرافیان خود رفتاری صمیمانه داشته باشند. در مقابل کسب نمره پایین نشان دهنده رفتاری محافظه‌کارانه و رسمی می‌باشد.
قاطع بودن
این افراد عموماً نقش رهبر را برعهده می‌گیرند. افرادی قدرتمند، جسور، محکم، پیشرو و مسلط هستند. آنها بدون تردید صحبت می‌کنند و قدرت گویندگی و پیشگام بودن دارند. در مقابل افراد با نمره پایین ترجیح می‌دهند منزوی و شنونده باشند.
جمع گرایی
افرادی که جمع گرا هستند از کنار دیگران بودن لذت می‌برند و زمانی که در جمع باشد احساس شادمانی می‌کنند. در مقابل افرادی هستند که ترجیح می‌دهند از شلوغی دوری کنند و تنهایی لحظات خود را سپری کنند.
فعالیت
افرادی که دارای جنب و جوش زیادی هستند، پر انرژی و با نشاط با دیگران برخورد می کند. آنها علاقه دارند بیشتر تایم خود را مشغول فعالیت و انجام کاری باشند. کسب نمره پایین در این مقیاس نشان دهنده سهل انگاری و یا تنبلی نمی‌باشد بلکه ممکن است فرد آرام و کند باشد.
هیجان خواهی
افراد با نمره بالا در این مقیاس مشتاق و حریص برای هیجان و تحریک هستند. آنها محیط های شلوغ را دوست دارند. در مقابل افراد با نمره پایین کاملاً ویژگی هایی بر عکس آنها دارند، شیوه زندگی آنها می‌تواند برای افراد با نمره بالا کسل کننده باشد.
هیجان خواهی های مثبت
افرادی که تمایل به تجربه هیجان‌های مثبت مثل عشق، لذت، شادی و نشاط را دارند در این مقیاس نمره بالایی کسب می‌کنند. آنها به راحتی می خندند، افرادی خوش‌بین هستند و روحیه شادی دارند. کسانی که نمره پایین در این مقیاس کسب می‌کنند لزوماً افرادی ناراحت نیستند بلکه صرفاً افرادی با روحیه شلوغ و پر سر و صدا نیستند.
عامل 3: باز بودن (گشودگی ذهن، پذیرش تجربه) O
باز بودن نسبت به تجربه‌ها بسیار کمتر از عامل های برون گرایی و عصبیت شناخته شده است اما این عامل یکی از ابعاد اصلی شخصیت می‌باشد. عناصر تشکیل دهنده عامل باز بودن عبارتند از: (حساسیت به زیبایی، توجه به تجربه‌های عاطفی درونی، داوری مستقل، تصورات فعال). افراد باز انسان‌هایی هستند که نسبت به دنیا و محیط اطراف خود کنجکاو بوده و زندگی آنها سرشار از تجربه‌های متفاوت می باشد. این افراد عموماً به دنبال لذت بردن از نظریه های جدید و ارزش های غیر متعارف هستند و در مقایسه با افراد بسته احساسات مثبت و منفی بیشتری را تجربه می‌کنند.
تخیل
این افراد دارای تخیل فعال بالایی می‌باشند و از رویا سازی برای خلق دنیای درونی خود استفاده می‌کنند.
زیبا شناسی
این افراد مستعد کشیده شدن به دنیای هنر هستند و پتانسیل هنرمند شدن را نیز دارند. آنها درک عمیقی از زیبایی داشته و مجذوب موسیقی، تئاتر و هنر می‌باشند.
احساسات
افراد با نمره بالا در این عامل موقعیت های هیجانی و احساسات بیشتری را تجربه می‌کنند.
فعالیت و اعمال
این افراد در اعمال و رفتار خود انعطاف بسیاری داشته و به ثبات توجهی ندارند به همین دلیل رفتن به جاهای جدید، خوردن غذاهای متنوع و انجام کارهای تازه علاقه دارند.
عقاید
کنجکاوی ذهنی وعلاقه داشتن به شناخت محرک‌های ذهنی و فلسفه در این افراد دیده می‌شود که موجب رشد ظرفیت‌های آنها نیز می‌باشد.
ارزش‌ها
باز بودن در ارزش‌ها به معنی این می‌باشد که فرد آمادگی لازم برای بازبینی ارزش‌های اجتماعی، سیاسی و مذهبی دارد. در مقابل افراد بسته به این موضوعات مانند آداب و رسوم اجتماعی و گرایش‌های حزب سیاسی بسیار محافظه کار هستند.
عامل 4: توافق A
شاخص توافق بر ارتباطات بین فردی تاکید دارد. توافق تا حدودی به شاخص برون گرایی نزدیک می‌باشد. افرادی که دارای شاخص توافق هستند رفتاری نوع دوستانه با دیگران دارند و برای احساس همدردی و کمک به اطرافیان مشتاق هستند. در مقابل افراد ناموافق خود محور، خود خواه و اهل رقابت هستند که به قصد و نیت دیگران مظنونند. افرادی که نمره بالایی در شاخص توافق می گیرند به سمت جنبه های مثبت اجتماعی و سلامت بیشتر روانی سوق دارند.
نوع دوستی
کمک کردن به اطرافیان توجه به دیگران و داشتن صفت بخشندگی از مشخصه های بارز افراد نوع دوست می‌باشد.
اعتماد
افراد با نمره بالا بر این باورند که دیگران قابل اعتماد و دارای حسن نیت هستند و اعتقاد عمیقی به درستکار بودن اطرافیان دارند. در مقابل افرادی که در این مقیاس نمره پایینی که کسب می‌کنند، نسبت به دیگران و بدبین و بدگمان هستند و اطرافیان را خطرناک و نادرست می‌دانند.
رک گویی
داشتن ویژگی‌های صاف و ساده بودن، صداقت، بی ریایی و رک بودن از صفات بارز این افراد می‌باشد در مقابل این افراد، کسانی با تملق و چاپلوسی برای فریب دیگران قرار دارند.
همراهی و همدلی
این افراد تمایل زیادی به بخشش، احترام، فروتنی و حفظ منافع دیگران دارند.
تواضع و تبعیت
افرادی که در این مقیاس نمره می‌آورند پرخاشگری خود را به خوبی کنترل کرده و فروتن و مطیع هستند. این به معنی داشتن عزت نفس پایین نمی باشد بلکه تکبر و فخرفروشی ندارند.
همدلی و درک دیگران
در نظر گرفتن شرایط دیگران، حساسیت، گرایش به دل رحمی، تاکید بر جنبه های انسانی از ویژگی های بارز این افراد است.
عامل 5: با وجدان بودن و وظیفه شناسی C
این افراد عموماً به خوبی برنامه ریزی می کنند. به توانایی های خود ایمان دارند. محیط اطراف خود را مرتب نگه می‌دارند و وظایف خود را به خوبی می‌شناسند. به تعهدات خود پایبند بوده و اصول اخلاقی را به خوبی رعایت می‌کنند. هدفمند هستند و برای رسیدن به هدف خود بسیار سخت کوشانه تلاش می‌کنند. به طور کلی افراد در این مقیاس دارای وجدانی قوی، هدفمند و با خواسته‌های از پیش تعیین شده هستند. برخی‌ها این شاخص را تمایل به موفقیت نامیده اند.
کفایت و شایستگی
کسی که در این مقیاس نمره پایینی کسب کند نسبت به توانایی های خود بی اعتماد است و به طور کلی این بخش موثر بودن فرد را مورد سنجش قرار می دهد. شایستگی، به احساس فرد، توانایی‌ها، عقل، تدبیر و تاثیر بر محیط باز می گردد.
منظم بودن و ترتیب
گرایش داشتن به تمیزی، نظم، مرتب بودن محیط اطراف، آراستگی و سازماندهی به اشیا از ویژگی های این افراد به شمار می‌رود.
وظیفه شناسی
فرد وظیفه شناس به اصول اخلاقی و تعهدات خود پایبند است.
تلاش برای موفقیت
افرادی که اهداف مشخصی در زندگی خود دارند و و بسیار پرتلاش و سخت کوشانه برای رسیدن به آنها می جنگند.
خویشتن داری و نظم درون
این عنوان به این معنی می‌باشد که فرد زمانی که کاری را شروع می‌کند با وجود تمامی مشکلات و مزاحمت‌ها آن را به اتمام برساند.
محتاط بودن و انعطاف ناپذیری
این عبارت به این معنی می‌باشد که افراد در تصمیم گیری خود محتاط هستند و قبل از عمل خوب به آن فکر می کنند. در مقابل افراد با نمره پایین در این مقیاس، بسیارعجولانه تصمیم می‌گیرند و دست عمل می‌زنند.
جمع بندی
تست شخصیت شناسی نئو یکی از معتبرین تست های روانی موجود می‌باشد که در سراسر دنیا از آن استفاده می‌شود. این آزمون دارای دو نوع فرم بلند و کوتاه می‌باشد که فرم بلند آن موارد بیشتری را مورد سنجش قرار می‌دهد. اجرا و تفسیر این تست باید توسط یک روان سنج یا متخصص روان انجام شود تا نتایج معتبری حاصل شود.
تست‌های روانشناسی دیگر:
