داشتن هدف مشخص در زندگی یکی از مهمترین عواملی است که موجب کاهش سطح استرس و اضطراب افراد میشود. اضطراب هدف ناشی از بی انگیزگی مزمن است که در بسیاری از افراد بهخصوص نوجوانان بروز پیدا میکند. اگر این اختلال روانشناختی بهموقع درمان نشود، حس پوچی را در افراد افزایش میدهد و علاقه آنان به جنبههای مهم زندگی و انجام فعالیتهای روزانه را کمرنگ میکند.
این اختلال روی شخصیت، میزان توانایی شغلی و تعامل افراد با دیگران نیز تاثیرگذار است و بهطور کلی لذت زندگی کردن را کاهش میدهد. حال چگونه بفهمید که دچار این مشکل هستید؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال تا ادامه مقاله همراه ما باشید.
اضطراب هدف چیست؟
امروزه در بسیاری رسانههای اجتماعی افراد متخصص، فریلنسرها و سایر افراد به ظاهر موفق را مشاهده میکنید که ادعای هدفمند بودن میکنند. تحقیقات صورت گرفته در این خصوص نشانمیدهد که افراد دارای هدفهای قوی، انعطافپذیری بیشتری دارند و دوران سالمندی سالم تری را تجربه خواهند کرد.
فکر کردن در مورد هدف و اینکه آیا به آن میرسید یا خیر، ممکن است پیامدهای مثبت و منفی بسیاری داشتهباشد. یافتن هدف برای زندگی مفید است و انگیزه کافی برای ادامه راه را به افراد میدهد. با این حال برخی از تحقیقات از جنبه منفی جستجوی هدف بهعنوان اضطراب هدف یاد میکنند.
روانشناسان ادعا میکنند که مسیر یافتن هدف برای مدتی طولانی، ممکن است موجب ناراحتی و بیانگیزگی شما شود. یکی از محققان و روانشناسان به نام Larissa Rainey بهطور گسترده به بررسی این موضوع پرداختهاست.
این روانشناس در مقاله خود میگوید: «این اختلال بهصورت موقت تحت عنوان احساسات منفی ایجاد میشود که ارتباط مستقیمی با جستجوی هدف دارد».
مفهوم این نوع اضطراب زمانی درک میشود که افراد هدف خاصی ندارند، ولی جای خالی آن را احساس میکنند. این روانشناس در مقاله خود عنوان کرده است که اضطراب ناشی از هدف ممکن است در دو مرحله متفاوت زیر تجربه شود:
- هنگام تلاش برای یافتن و کشفکردن هدف
- زمان به اجرا درآوردن و رسیدن به هدف
شدت این اختلال با توجه به شرایط هر فرد از خفیف، متوسط و شدید متفاوت است. در اضطراب هدف افراد احساسات منفی بسیاری از جمله: نگرانی، انرژی پایین، ناامیدی، بیانگیزگی، استرس، بیخوابی، عدم تمرکز، ترس و غیره را تجربه میکنند. Larissa Rainey در تحقیقات خود متوجه شد که حدود 91 درصد از شرکت کنندگان این نوع اضطراب را در یکی از مقاطع مهم زندگی خود تجربه کردهاند. در واقع این مشکل یک اختلال ذهنی است که در شخصیت، احساسات و عملکرد شناختی افراد تغییرات منفی بسیاری ایجاد میکند.
روانشناسی هدف چگونه به رفع اضطراب هدف کمک میکند؟
از آنجایی که این مفهوم بسیار گسترده است و ابعاد متفاوت وجود افراد را به خود درگیر میکند، بررسی و رفع آن نیازمند دانش و تخصص بالای روانشناسی است. جاناتانهایت، روانشناس و نویسنده در کتاب فرضیه خوشبختی خود مینویسد: «زمانی که در جستجوی یافتن و درک معنای زندگی هستیم، در واقع بهدنبال جواب این دو سوال میگردیم:
- هدف ما از زندگی کردن چیست؟
- هدف ما در زندگی چیست؟
تحقیقات روانشناسی نشانمیدهد که پیگیری افراد برای رسیدن به جواب این دو سوال با سطح رفاه عاطفی و روانی آنها ارتباط مستقیم دارد. بهعبارت دیگر، جواب افراد در پاسخ به این سوالات، میزان رضایت آنان از زندگی را نشانمیدهد. در یکی از مطالعات علمی معتبر عنوانشدهاست که داشتن هدف در زندگی روی سلامت جسمانی و روانی تاثیر میگذارد.
در نتیجه امید و انگیزه افراد با تعیین هدف و تلاش برای رسیدن به آن در زندگی بیشتر میشود. البته برخی از افراد در جستجو یا رسیدن به اهداف خود دچار اضطراب هدف میشوند و نمیدانند که هدفشان چیست یا چگونه باید آن را تعیین کنند. در این صورت از نظر روانی فشار زیادی را تحمل میکنند. این اضطراب با مشاهده افراد هدفمند بهخصوص در شبکههای اجتماعی، بیشتر میشود و حس ناامیدی، بیانگیزگی و ترس را در وجود افراد تقویت و نهادینه میکند.
5 علائم شایع نشان دهنده اضطراب ناشی از هدف چیست؟
این اضطراب جز اختلالات روانی است که به عقیده محقق Rainey خود را با علائم زیر نشانمیدهد:
تغییر مداوم شغل
بسیاری از افراد دارای این اختلال بهدنبال یک کار عالی و بیعیب هستند. به همین دلیل با دنبال کردن نشانههای خارجی مانند تغییر شغل، میخواهند به هدف خود دست بیابند. تغییر مداوم شغل نشاندهنده یکی از علائم شایع اضطراب هدف است.
حس شکست یا عدم خوببودن بهاندازه کافی
هدف هر فرد با دیگری متفاوت است و هیچ دو داستان زندگی شبیه به یکدیگر نیست. بنابراین افرادی که از نظر درونی خود را کم میبینند، حس شکست یا عدم خوب بودن را تجربه میکنند که از جمله علائم این اضطراب است.
مقایسههای منفی
بعضی از افراد با مقایسه زندگی خود با دیگران بهطور مداوم دچار اضطراب ناشی از هدف میشوند. زیرا این افراد بهجای تعیین اهداف خود و تلاش برای رسیدن به آنها، تمام توجه خود را بهسمت زندگی دیگران معطوف میکنند.
نگرانی در مورد نیافتن هدف واقعی در زندگی
افرادی که برای خود هدفهای بزرگ و دست نیافتنی تعیین میکنند، دچار اضطراب هدف میشوند. زیرا در این صورت دست یافتن به آن هدف برای آنان مانند پیدا کردن یک خنجر در تاریکی است که اثرات منفی بسیاری روی روان آنان میگذارد.
عدم خوشحالی از دستاوردهای کوچک
بسیاری از افراد دارای این اختلال روانشناسی، روی احساسات منفی خود متمرکز میشوند. در این صورت حلقهای منفی دور افکار آنان را فرا میگیرد که موجب عدم خوشحالی از دستاوردهای کوچک میشود.
چگونه ذهنیت خود از هدف را بهجهت مثبت تغییر دهید؟
محقق رینی میگوید که مزایای تلاش برای یافتن هدف از تاثیرات منفی آن مانند اضطراب هدف بیشتر است. افراد با انجام روشهای زیر بهراحتی قادر خواهند بود که ذهنیت هدف خود را در جهت مثبت تغییر دهند:
تغییر اهداف از طریق خودشناسی
برای یافتن هدف، اولین قدم خودشناسی است. بدون شک تعیین هدف واقعی باید بر اساس خصوصیات درونی هر فرد انجام شود که رضایتبخش باشد.
هدف ایجادشدنی است نه پیداکردنی
ویلیام دیمون یکی از روانشناسان رشد، میگوید: «نباید مانند یکچیز ذاتی به هدف نگاه کرد و بهدنبال کشف آن بود. زیرا اهداف باید با توجه به تلاش ما در یافتن و رسیدن به آنها تعریف شوند».
رشد هدف از طریق تجربیات و چالشهای شخصی
محقق و سردبیر مؤسسه هوور دانشگاه استنفورد، امیلی اصفهانی اسمیت میگوید که راز یافتن و کشف هدف ممکن است در تجربیات و چالشهای روزانه نهفته باشد. لازم نیست که برای خود اهداف بزرگ و دست نیافتنی مانند: ریشهکن کردن گرسنگی و فقر در جهان، انتخاب کنید. بلکه بهتر است با تعیین و انجام هدفهای کوچک و شخصی در طول روز مانند: یک پدر یا مادر خوببودن، خود را به چالش بکشانید.
اهداف در طول زمان تغییر میکنند و درک این موضوع در کاهش اضطراب هدف موثر است. زیرا از این طریق متوجهمیشوید که هر چقدر روی خود و هدفتان سرمایهگذاری کنید، نتیجه بهتری از آن میگیرید.
سوالات متداول…
برای رسیدن به جواب سوالات متداول خود در مورد اضطراب هدف تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
اضطراب هدف چیست و با چه احساساتی بروز پیدا میکند؟
اضطراب هدف در زمان یافتن هدف یا رسیدن به آن ایجاد میشود و اغلب با احساساتی از جمله: نگرانی، استرس و اضطراب، ترس، ناامیدی، بیانگیزگی و سایر احساسات منفی همراه است.
اضطراب ناشی از هدف دارای چه علائمی است؟
اضطراب هدف با علائمی از قبیل: تغییر مداوم شغل، حس شکست و بهاندازه کافی خوب نبودن، مقایسه منفی خود با دیگران، نگرانی از بابت عدم نیافتن هدف تا آخر عمر و عدم خوشحالی از دستاوردهای کوچک خود را نشانمیدهد.
چگونه با اضطراب هدف مقابله کنیم؟
برای مقابله با این اضطراب کافی است که از مقایسه خود با دیگران دست بردارید، آزمون و خطا را تمرین کنید، احساسات منفی خود مانند ترس یا اضطراب را روی کاغذ بنویسید، زمانی را در طبیعت بگذرانید، برای خود اهداف کوچک و قابل دستیابی تعیین کنید، تخیل خود را بهسمت مسیر مثبت سوق دهید و غیره.
روانشناسی هدف چگونه به تغییر ذهنیت ما از هدف کمک میکند؟
روانشناسی هدف به ما میآموزد که از طریق خودشناسی درونی، ایجاد هدف بهجای پیدا کردن آن و رشد اهداف با انجام چالشها و تجربیات شخصی، ذهنیت خود را از تعیین هدف تغییر دهیم و از تاثیرات روانی اضطراب هدف در امان بمانیم.
مقالات مرتبط: