همدلی مهارتی اساسی در هر رابطه انسانی، به ویژه در زندگی زناشویی است. این مهارت به زوجین کمک می‌کند تا احساسات و افکار یکدیگر را درک کنند و از دیدگاه یکدیگر به مسائل نگاه کنند. همدلی، صمیمیت، رضایت زناشویی و حل تعارض را افزایش می‌دهد و به طور کلی منجر به یک زندگی مشترک شادتر و پایدارتر می‌شود.
مقدمه
ازدواج یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین روابط انسانی است. صمیمیت، تعهد و تفاهم متقابل از ارکان اصلی یک ازدواج موفق هستند. برای رسیدن به این ارکان، زوجین باید مهارت‌های مختلفی را در خود پرورش دهند. یکی از این مهارت‌ها، همدلی است.
همدلی به معنای توانایی درک و اشتراک‌گذاری احساسات و افکار دیگری است. به عبارت دیگر، همدل کسی است که می‌تواند خود را جای دیگری بگذارد و دنیا را از دیدگاه او ببیند.
در زندگی زناشویی، همدلی به زوجین کمک می‌کند تا:
احساسات یکدیگر را درک کنند: هنگامی که یکی از زوجین احساس ناراحتی، عصبانیت یا ترس می‌کند، همسر همدل می‌تواند با او همدردی کند و احساسات او را درک کند. این امر به همسر غمگین یا مضطرب کمک می‌کند تا احساس تنهایی نکند و از حمایت عاطفی همسر خود بهره‌مند شود.
از دیدگاه یکدیگر به مسائل نگاه کنند: همدلی به زوجین کمک می‌کند تا در زمان بروز اختلاف، از دیدگاه یکدیگر به مسائل نگاه کنند و نقطه نظر یکدیگر را درک کنند. این امر منجر به گفتگوی سازنده‌تر و حل بهتر تعارضات می‌شود.
احساس صمیمیت را افزایش دهند: هنگامی که زوجین احساس می‌کنند که همسرشان آنها را درک می‌کند، احساس صمیمیت و نزدیکی بیشتری به یکدیگر پیدا می‌کنند.
رضایت زناشویی را بالا ببرند: همدلی منجر به افزایش رضایت زناشویی می‌شود. زوج‌هایی که با یکدیگر همدل هستند، از زندگی مشترک خود راضی‌تر هستند و احساس خوشبختی بیشتری می‌کنند.
تعارضات را به طور موثرتری حل کنند: همدلی به زوجین کمک می‌کند تا در زمان بروز اختلاف، با یکدیگر با احترام و همدلی رفتار کنند و به دنبال راه‌حلی باشند که برای هر دو طرف قابل قبول باشد.
راهکارهایی برای افزایش همدلی در زندگی زناشویی
گوش دادن فعال: اولین قدم برای همدلی، گوش دادن فعال است. به این معنی که به حرف‌های همسرتان با دقت و بدون قضاوت گوش کنید. سعی کنید منظور او را درک کنید و از او سوالاتی بپرسید تا ابهامات را برطرف کنید.
تلاش برای درک احساسات همسرتان: سعی کنید خود را جای همسرتان بگذارید و احساسات او را درک کنید. از خود بپرسید که اگر شما در موقعیت او بودید چه احساسی داشتید.
ابراز همدلی: به همسرتان بگویید که احساسات او را درک می‌کنید. به عنوان مثال، میتوانید بگویید: “می‌فهمم که الان ناراحتی” یا “می‌بینم که از دست من عصبانی هستی”.
احساسات خود را به طور شفاف بیان کنید: برای همسرتان توضیح دهید که احساسات و افکار شما در مورد یک موضوع خاص چیست. این امر به او کمک می‌کند تا شما را بهتر درک کند.
از برچسب زدن و سرزنش یکدیگر خودداری کنید: هنگامی که با همسرتان اختلاف نظر دارید، از برچسب زدن و سرزنش او خودداری کنید. این امر فقط باعث تشدید تعارض می‌شود.
با یکدیگر با احترام رفتار کنید: حتی زمانی که با همسرتان اختلاف نظر دارید، با او با احترام رفتار کنید. از توهین و تحقیر او خودداری کنید.
به دنبال راه‌حلی باشید که برای هر دو طرف قابل قبول باشد: در زمان حل تعارض، به دنبال راه‌حلی باشید که برای هر دو طرف قابل قبول باشد. سعی کنید از دیدگاه یکدیگر به مسائل نگاه کنید و مصالحه کنید.
همدلی یعنی به احساسات، نیازها، تقاضاهای دیگران توجه داشتن. به این احساسات و نیازها و تقاضاها احترام گذاشتن و نگران آنها بودن. به طور کلی همدلی یعنی پذیرش آنها همانگونه که هستند و همچنین فهم عقاید و باورهای دیگران. انسان بالغ امنیت روانی، آسایش خاطر، افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس خویش را مرهون همدلی است. علی الخصوص همدلی با افزایش تعامل میان زوجین بوسیله بیان احساسات خود و درک احساسات دیگری، آسان تر خواهد شد.
همدلی از هم زبانی بهتر است
تحولات سریع اجتماعی و تغییر سبک زندگی امروزی، از یکسو سبب تسهیل شرایط زندگی شده و از سوی دیگر سلامت و بهداشت روانی انسانها را به مخاطره انداخته است. به گونه ای که بسیاری از افراد در مواجهه با مسائل و مشکلات روزمره، آسیب پذیر هستند. در دوره کودکی تعارض ها جلوه ی چندانی ندارد، اما با افزایش سن و هنگام مواجهه با دشواری های سنین نوجوانی، کشمکش های درونی و محیطی بیشتر تظاهر پیدا می کنند.
بنابراین بکارگیری روشهای رویارویی موثر و کارآمد در غلبه بر مشکلات می تواند در حفظ سلامت فرد نقش موثری داشته باشد. یکی از این شیوه های موثر، استفاده از مهارت همدلی با دیگران است. همدلی یک فعالیت داوطلبانه حمایتی است که به فرد مقابل کمک می کند تا مراحل بحرانی زندگی خود را بخوبی پشت سر بگذارد. در این مهارت فرد قادر است ضمن درک متقابل از موقعیت شخصی که با بحران مواجه شده، ظرفیت رشد اجتماعی و معنوی خود را نیز ارتقاء دهد. زیرا گاه بحران های مختلف زندگی مانند: مشکلات اقتصادی، تعارضات خانوادگی، بحرانهای روحی و عاطفی و … به صورت ناگهانی و پیش بینی نشده در زندگی پیش می آیند و عملکرد حمایتی ما در قالب همدلی با دیگران، می تواند دست ما را نیز در آینده بگیرد.
آثار همدلی در تعاملات زوجین
بهره مندی زوج های جوان از مهارت همدلی با ارزش و احترام شخصیت ایشان و نیز درک نظریات و احساسان طرف مقابل، برای تداوم زندگی خانوادگی و زوجی یک الزام و ضرورت است. اگر می گوییم که همدلی لازمه ی زندگی مشترک است، بخاطر این است که همدلی زمینه اصلاح و حل مسئله در زمینه احساس و رفتار را براحتی پیش خواهد برد. روش های همدلی را باید یاد گرفت. ️مرحله گوش دادن اولین قدم در همدلی است. ️درک کردن موقعیت مخاطب، ️پرهیز از سرزنش، پرهیز از قضاوت های منفی، ️تعاون با هم در حل مسأله قدم موثر بعدی است.
ناگفته نماند که تایید کردن طرف مقابل و هم عقیده بودن با او همدلی نیست بلکه درک صحیح مسائل بدون هیچگونه پیش داوری و حق به جانب بودن و فقط راهکار ارائه دادن در عین احساس و عاطفه را همدلی گویند. تظاهر به همدلی کردن ممکن است به حس اعتماد طرف مقابل لطمه بزند، چون همدلی بر پایه خودآگاهی است و تظاهر به این عمل توهین به فهم و شعور طرف مقابل است. علاوه بر این دلسوزی و اینکه دیگران را مقصر ندانستن نیز همدلی نمی باشد، بلکه بیان حقیقت در امنیت و آرامش بدون آنکه به احساسات آنان لطمه وارد شود یک همدلی منطقی و موثر خواهد بود.
تظاهر به همدلی نکنیم.
همدلی شامل مواردی مانند گوش دادن، درک و پرهیز از سرزنش و قضاوت کردن است. زمانی که افراد تظاهر به همدلی می‌کنند نه تنها به فرد مقابل کمک نکرده بلکه توهین به فهم و شعور او نیز می‌کنند. چرا که تظاهر کردن با درک صحیح تفاوت دارد. همدلی به معنی درک صحیح مسئله بدون هیچ گونه پیش داوری و جانبداری است و در آخر دادن راهکاری در عین در نظر گرفتن احساس و عاطفه می‌باشد. برای همدلی کردن باید ابتدا معنی همدلی را خوب متوجه شویم تا با تمرین بتوانیم این کار را به خوبی انجام دهیم.
موانعی که باعث جلوگیری از همدلی می‌شود:
نصیحت کردن
نصیحت کردن به هیچ عنوان همدلی محسوب نمی‌شود. وقتی یکی از زوجین در رابطه با مشکل صحبت می‌کند. اگر در مقابل به او بگویم حالا اشکالی ندارد تو ببخش تو بزرگی کن ارزش تو بالاتر از این حرف هاست نه تنها به فرد مقابل هیچ کمکی نمی کند بلکه او احساسی ناراحت کننده مبنی بر درک نشدن بهش دست می‌دهد. افراد در شرایط گوناگون صلاح کار خود را بهتر از هرکس دیگری می دانند و اگر نیاز باشد خودشان از دیگران در این رابطه سوال می‌کند اما اگر شروع به مطرح کردن یک مشکل می کنند تنها نیاز به همدلی دارند نصیحت شدن.
شرایط من هم بدتر از تو است یا به اصطلاح روی دست کسی بلند شدن.
یکی دیگر از عوامل مهم برای جلوگیری از همدلی این است که سعی کنیم موضوع طرف مقابل را کوچک جلوه دهیم و اتفاقات خودمان را بزرگتر. برای مثال زمانی که همسرمان در حال صحبت کردن است به او بگوییم ای بابا این که چیزی نیست بزار من برایت تعریف کنم که چه اتفاقی افتاده است. این روش هیچ کمکی به همدلی با فرد مقابل نمی کند و او را بیشتر ناراحت و خشمگین می‌کند.
آموزش دادن
یکی دیگر از موانع مهم همدلی این است که بخواهیم سریعاً به او آموزش دهیم که چه کاری درست انجام دهد و چه کاری نادرست است. در اینجور مواقع آموزش دادن نوعی توهین به احساسات طرف مقابل است چرا که او فقط با بیان مشکلش نیاز و همدلی دارد.
دلداری دادن
مواردی مانند: خداروشکر که الان سالمی. خداروشکر که تنت سالم است. خداروشکر که بلایی سر بچه هات نیامد. حالا که اشکالی نداره چیزی نشده .در این شرایط هیچ کمکی به فردی که در حال صحبت است نمی‌کند.
این موانع جلوی همدلی کردن زوجین را می‌گیرد و از آنجایی که نیاز به درک شدن یکی از مسائل مهم در رابطه زناشویی محسوب می‌شود نداشتن همدلی آسیب های جبران ناپذیری را به زندگی مشترک زوجین می زند.
سخن آخر
در این مقاله درباره همدلی و آثار مثبت آن در زندگی مشترک صحبت کردیم. اینکه همدلی چیست و چه مواردی را شامل می‌شود. بدون شک همدلی در میان زوجین لازمه یک زندگی می باشد و بدون وجود آن زن و شوهر با مشکلات متعددی روبرو خواهند بود. پس نتیجه می گیریم که وجود حس همدلی تاثیرات مثبت زیادی در زندگی بر جای می گذارد و کیفیت روابط را نیز بهبود می بخشد.
مطالب مرتبط:
