شبکه های اجتماعی و سلامت روان در نوجوانان

با استفاده از چند راهکار ساده خطرات شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان در نوجوانان را به حداقل برسانید و بین زندگی واقعی و مجازی تعادل برقرار کنید.

آثار شبکه‌های اجتماعی و سلامت روان در نوجوانان

شبکه ‌های اجتماعی طی چند دهه گذشته به یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی نوجوانان تبدیل شده‌است. این پلتفرم‌ها با وجود فرصت‌هایی که برای برقراری ارتباط با دوستان، یافتن محتوای جذاب و آموزشی و … فراهم می‌کنند، تأثیرات منفی و چالش‌هایی را نیز برای آن‌ها به همراه دارند. در این مقاله این عوارض و راهکارهای مقابله با آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

خطرات شبکه‌های اجتماعی برای نوجوانان

استفاده بی‌رویه و ناآگاهانه از شبکه‌های اجتماعی برای هر کسی آسیب زننده است و توجه به این موضوع برای نوجوانان با توجه به شرایط سنی که دارند بسیار مهم است. برخی از مهم‌ترین آثار منفی که انواع شبکه‌ های اجتماعی روی نوجوانان می‌گذارد عبارت‌اند از موارد زیر:

افزایش اضطراب و افسردگی

تحقیقات علمی انجام شده نشان داده است که استفاده مفرط از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به مرور باعث افزایش احساس اضطراب و افسردگی شود. این موضوع به‌ویژه در میان نوجوانانی که به مقایسه‌های اجتماعی بیشتر اهمیت می‌دهند، مشهودتر است چرا که در این پلتفرم‌ها ممکن است تصویر غیر واقعی از زندگی ایده‌آل پیدا کرده و دچار احساس کم‌ارزشی شوند.

برای آشنایی بیشتر با این موضوع توصیه می‌کنیم حتما مقاله اضطراب در نوجوانان را بخوانید.

کمبود خواب

از آنجایی که بسیاری از نوجوانان در شب‌ها قبل از خواب نیز زمان خود را در شبکه‌های احتماعی طی می‌کنند با مشکلات کمبود خواب و در نتیجه آن خستگی روزانه و عدم تمرکز مواجه می‌شوند.

اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی

استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی نیز نوعی اعتیاد به حساب می‌آید. در نتیجه نوجوانان ممکن است به مرور زمان به این شبکه‌ها اعتیاد پیدا کنند.

مشکلات خودباوری

تبلیغات و محتوای منتشر شده در انواع شبکه‌ های اجتماعی استانداردهای غیرواقعی از زیبایی و موفقیت را ترویج می‌دهند که این موضوع می‌تواند در نوجوانان باعث بروز مشکلاتی در زمینه خودباوری و نگرش منفی نوجوانان به بدن خود شود.

أثیر منفی بر مهارت‌های اجتماعی

استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی و روابط آنلاین باعث کاهش تعاملات واقعی و در نتیجه تضعیف روابط و مهارت‌های اجتماعی در نوجوانان می‌شود.

خطرات امنیتی و حریم خصوصی

نوجوانان ممکن است اطلاعات شخصی خود را به‌صورت ناآگاهانه به اشتراک بگذارند که می‌تواند به سوءاستفاده‌های مختلف و تهدیدات امنیتی منجر شود.

عوامل تشدید کننده آثار منفی شبکه‌های اجتماعی

تأثیرات انواع شبکه‌های اجتماعی در روانشناسی نوجوان بسته به عوامل مختلفی متفاوت است. برخی از این عوامل عبارتند از:

مدت زمان استفاده

هرچه مدت زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی بیشتر باشد، احتمال بروز مشکلات روانی نیز افزایش پیدا می‌کند.

نوع محتوای مصرفی

اگر نوجوانان عموما محتواهای منفی یا تهاجمی را به جای محتوای مثبت و آموزشی دنبال کنند، تاثیر منفی بیشتر خواهد شد.

نقش خانواده و دوستان

اگر خانواده و دوستان به اندازه کافی حضور مثبت و حمایت گرانه نداشته باشند، اثرات منفی شبکه‌های اجتماعی بالا می‌رود.

راهکارهایی برای مقابله با آثار منفی شبکه‌های اجتماعی

با وجود آثار منفی انواع شبکه ‌های اجتماعی بر سلامت روان در نوجوانان برای کاهش آثار منفی و افزایش استفاده مفید از این شبکه‌ها راهکارهای مختلفی وجود دارد. برخی از مهم‌ترین این راهکارها عبارت‌اند از:

مدیریت زمان

ایجاد محدودیت‌های زمانی می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا از وابستگی به شبکه‌های اجتماعی جلوگیری کنند. برای اینکار ابزارهای مختلفی وجود دارد که محدودیت‌های زمانی را یادآوری می‌کند.

آموزش سواد رسانه‌ای

آگاهی دادن به نوجوانان در مورد نحوه برخورد با محتوای آنلاین و خطرات مرتبط به آن نیز می‌تواند کمک زیادی به به کاهش اثرات منفی این شبکه‌ها کند.

تشویق به فعالیت‌های جایگزین

فعالیت‌های مختلف مانند نقاشی، ورزش، کتاب خواندن و.. نیز می‌توانند جایگزین‌های بسیار مناسبی برای انواع شبکه‌های اجتماعی و ایجاد تعادل در زندگی باشند.

تقویت مهارت‌های مقابله با استرس

یکی دیگر از راه‌‌های مقابله با آثار بد انواع شبکه‌ های اجتماعی یادگیری مهارت‌های مقابله با استرس مثل انجام مدیتیشن، یوگا و ورزش و… است.

نشانه‌های اعتیاد نوجوانان به شبکه‌های اجتماعی

مهم‌ترین نشانه‌های اعتیاد یک نوجوان به شبکه‌های اجتماعی که نیاز به مقابله و کنترل دارد عبارت‌اند از:

• صرف زمان زیاد در انواع شبکه‌های اجتماعی
• افت تحصیلی
• تغییرات اخلاقی و رفتاری
• ترجیح ارتباطات آنلاین به روابط واقعی و حضوری
• مشکلات بی خوابی
• صرف وقت زیاد برای تولید محتوای شخصی در پیج

اگر نوجوان شما با هریک از این مشکلات و نشانه‌های بالا مواجه است و نتوانستید با استفاده از راهکارهای ارائه شده در این مطلب آن‌ها را حل کنید بهتر است از یک مشاور نوجوانان خوب در شکرانه کمک بگیرید تا به شما و فرزند نوجوانتان در کنترل استفاده از شبکه‌های اجتماعی کمک کند.

نتیجه گیری

زندگی بدون شبکه‌های اجتماعی در دنیای امروز تقریبا ناممکن شده است اما می‌توان با استفاده از نکات مهمی که در این مقاله نیز بیان شد، بین شبکه‌های مجازی و زندگی واقعی تعادل برقرار کرد.