خانواده درمانی نوعی روش روان درمانی است که شامل مجموعه‌ای از تکنیک‌های روان شناسی می‌شود. این روش روی درمان تمامی اعضای خانواده تمرکز دارد و زمانی که مشکلات خانوادگی بین والدین و فرزندان شدت یابد، به کار می‌رود. در واقع این درمان زمانی انجام‌می‌شود که یکی از اعضا به مشکلاتی همچون: افسردگی، اعتیاد، پرخاشگری و غیره دچار شده باشد. در این صورت کل خانواده تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند و برای رفع آن مشکل و برقراری ارتباط صحیح با یکدیگر باید به روان‌درمانگر خانواده مراجعه کنند. در ادامه مقاله مورد نظر به بررسی این روش، مزایا، اهداف، تکنیک‌ها، مدت زمان مشاوره و غیره می‌پردازیم.
خانواده‌درمانی چیست؟
امروزه بسیاری از خانواده‌ها با یکدیگر درگیر هستند و با مشکلات خانوادگی متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند. برای حل این مشکلات و ایجاد رابطه صمیمانه و محترمانه بین اعضای خانواده، بدون شک به درمان و مشاوره روانشناسی نیاز است. این درمان یکی از روش‌های مؤثر روانشناسی عنوان می‌شود که برای بهبود کیفیت روابط بین اعضای خانواده و رفع درگیری‌ها کارایی بالایی دارد. در واقع تمامی خانواده یا بعضی از آنها باید در جلسات مشاوره خانواده‌درمانی شرکت کنند و مشکلات خود را با روان‌درمانگر‌خانواده در میان بگذارند. در اغلب موارد این روش طی مدت کوتاهی بهترین نتیجه را به ارمغان خواهد آورد. روان‌درمانگر بر اساس شرایط خانوادگی و مشکلات ایجاد شده برای خانواده، برنامه درمانی متفاوتی را در نظر می‌گیرد و چند جلسه درمانی را برای یادگیری مهارت‌های کلامی و احساسی برای هر خانواده مشخص می‌کند. در این صورت روابط بین اعضای خانواده بهتر و عمیق‌تر می‌شود و مشکلات بین آنان نیز رفع خواهد شد.
هدف از درمان خانواده چیست؟
این روش به خانواده‌ها کمک می‌کند که روابط خود را بهبود ببخشند، مشکلات خانوادگی بین خود را حل کنند، شرایط هر کدام از اعضای خانواده را در موقعیت‌های متفاوت درک کنند، قادر به مدیریت خانواده در زمان‌های بحرانی باشند و یک محیط سالم و شاد را برای خود خلق کنند. خانواده‌درمانی اهداف زیر را نیز دنبال می‌کند:
- پویا نگه‌داشتن تعاملات خانوادگی از طریق بهبود مشکلات رفتاری و درمان اختلالات روانی در صورت نیاز
- افزایش قدرت عملکرد خانواده در شرایط متفاوت
- تغییر سبک زندگی و رفتارهای ناهنجار در زمان ارتباط اعضا با یکدیگر
- کمک به‌تمامی اعضای خانواده از طریق افزایش توانایی حل مشکل
برای اخذ نوبت برای مشاوره خانواده روی لینک روبرو کلیک کنید: مشاوره خانواده
خانواده‌درمانی به چند روش انجام‌می‌شود؟
برای انجام این درمان از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود که در ادامه آنها را عنوان می‌کنیم:
روش ساختاری
این روش دارای پنج تکنیک زیر است:
- بررسی هویت هر فرد بر اساس روابط حاکم بین اعضای خانواده
- کمک به تغییر ساختار خانواده با توجه به روابط اجتماعی خانواده
- تکیه‌بر حل مشکل روابط بین افراد کلی خانواده به‌جای حل مشکلات فردی
- تغییر الگوهای رشد ناهنجار و ناکارآمد با توجه به میزان پیشرفت خانواده در جلسات درمانی
- کمک به ارتقا و رشد خانواده به‌صورت یک واحد در جامعه
روش راهبردی یا استراتژیک
روش راهبردی یکی دیگر از روش‌های خانواده‌درمانی است که از طریق چند تکنیک روان درمانی متفاوت انجام‌می‌شود. این تکنیک‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- تکنیک حل مشکل
- تکنیک تعامل و برقراری ارتباط
- تکنیک روابط اجتماعی
- تکنیک تعیین هدف کلی
- تکنیک مشخص کردن وظیفه هر فرد در خانواده
خانواده‌درمانی سیستمی
در این روش درمانی، تعاملات بین افراد خانواده مد نظر قرار می‌گیرد که در این صورت گرفتاری‌ها و مشکلات درون خانواده بهبود پیدا می‌کند.
روایت درمانی
با این روش خانواده‌درمانی که روی ارتقای مهارت‌های فردی اعضای خانواده تمرکز دارد، به‌راحتی تعارضات کوچک روزمره حل می‌شوند. همچنین افراد در تغییر الگوهای فکری و رفتاری خود مصمم‌تر عمل می‌کنند.
روش بین نسلی
با این روش درمان، درمانگر به بررسی و تحلیل تعاملات بین افراد یک خانواده در چندین نسل می‌پردازد. در این صورت علت ایجاد مشکلات خانوادگی را ریشه‌یابی می‌کند.
ارتباط درمانی
از طریق ارتباط درمانی، مشکلات ارتباطی بین اعضا به‌خصوص والدین و فرزندان یا زن و شوهر حل می‌شود.
آموزش روانشناختی
روان‌درمانگر خانواده با استفاده از این روش خانواده‌درمانی به افراد دارای مشکلات روانی در خانواده کمک می‌کند که توانایی مقاله با مشکلات روزانه را به‌دست‌آورد. در واقع با آموزش روانشناختی با مشکلات اجتماعی ناشی از بیماری‌های روانی مقابله می‌شود. گاهی روان‌درمانگر خانواده از دارو در کنار آموزش و پشتیبانی از فرد دارای مشکلات روانی در خانواده کمک می‌گیرد.
مطالعه بیشتر: مشاوره والدین و تربیت فرزند
در خانواده‌درمانی چه اقداماتی و طی چند جلسه صورت‌می‌گیرد؟
درمانگر در جلسات مشاوره روانی با همه یا چندین نفر از اعضای خانواده گفت و می‌کند. در برخی از مواقع فرد دارای مشکل ممکن است نیاز به مراجعه فردی نزد روان‌درمانگر نیز داشته‌باشد. تعداد جلسات مشاوره که مطابق با شرایط خانواده و نظر روان‌درمانگر مشخص می‌شوند، معمولاً طی 12 جلسه یک ساعته تمام می‌شوند. در این جلسات اقدامات زیر صورت‌می‌گیرد:
- بررسی و شناسایی نقاط خوب و بد خانواده
- کسب اطلاعات در مورد قدرت خانواده در بیان احساسات، افکار و حل مشکلات
- جستجو در الگوهای رفتاری خانوادگی و نقش هر فرد در خانواده برای درک بهتر ریشه اختلافات و درگیری‌ها
- ارائه راهکارهای مناسب برای حل درگیری‌ها توسط روان‌درمانگر
روانی درمانی خانواده چه فوایدی دارد؟
فواید و مزایای خانواده‌درمانی با توجه به نوع مشکلات موجود در خانواده و شدت آن متفاوت است. در حالت کلی مشاوره خانواده مزایای زیر را به‌همراه دارد:
- کمک به بهبود ارتباطات کلامی و احساسی
- تقویت روابط خانوادگی بر پایه اعتقادات سالم
- مشخص کردن نقش هر فرد در خانواده
- کمک به افزایش شادابی روابط خانوادگی
- مؤثر در افزایش قدرت حل مشکلات و بیان مسائل متفاوت در خانواده
- کمک به بهبود مشکلات زناشویی
- بالا بردن قدرت سازگاری تمامی اعضای خانواده نسبت به تغییرات اساسی
- رفع برقراری ارتباط فرزندان با والدین یا زوجین با یکدیگر
- حل مشکلات بعد از طلاق و برقراری یک رابطه سالم
- کمک به مقابله با دردهای مشترک مانند: مرگ یکی از اعضا یا ابتلا به بیماری
شیوه ارائه خدمات خانواده‌درمانی چگونه است؟
درمانگران خانواده در کلینیک‌های روانشناسی، بیمارستان‌ها، آسایشگاه‌ها، مطب‌های شخصی و غیره به فعالیت مشغول هستند و خدمات خود را به‌صورت‌های زیر ارائه می‌دهند:
به‌صورت حضوری
در این شیوه اعضای خانواده باید به‌صورت حضوری در محل مورد نظر حاضر شوند و جلسات مشاوره خود را با روان درمانگران ادامه دهند.
از طریق آنلاین
زمانی که مراجعه حضوری سخت است یا شرایط لازم برای برقراری جلسات حضوری نیست، خانواده‌درمانی از طریق آنلاین و به‌صورت خصوصی انجام‌می‌شود.
مشاوره تلفنی
مشاوره تلفنی نیز برای افرادی مناسب است که از طریق گفت‌و‌گوی تلفنی می‌خواهند به حل مشکلات خانوادگی خود بپردازند.
سوالات متداول
با ما همراه باشید تا به مه‌ترین سوالات شما در خصوص مشاوره خانواده پاسخ دهیم.
خانواده‌درمانی یا مشاوره خانواده چیست؟
این روش یکی از درمان‌های روانشناسی است که به برطرف کردن مشکلات رفتاری، احساسی و عملکرد بین اعضای خانواده کمک می‌کند.
مشاوره خانواده در چه زمینه‌هایی انجام‌می‌شود؟
در این نوع درمان، مشاور یا درمانگر در زمینه‌های زیر به حل مشکلات و اختلافات خانوادگی کمک می‌کند:
- مشکلات جنسی
- افسردگی و استرس
- مشکل در برقراری رابطه احساسی و کلامی
- اختلالات رفتاری اعضای خانواده
- خشونت خانگی فرزندان و همسر
- مشکلات مربوط به ازدواج فرزندان
- طلاق والدین
نتیجه خانواده‌درمانی چیست؟
از این طریق رابطه بین اعضای خانواده بررسی می‌شود، مشکلات ارتباطی از بین می‌روند، اختلالات روانشناختی درمان می‌شوند، بحران‌هایی مانند مرگ، طلاق یا غیره راحت‌تر پذیرفته می‌شوند، الگوهای رفتاری خانواده بهبود پیدا می‌کنند و رفتارهای سالم جایگزین رفتارهای ناسالم می‌شوند.
هزینه خانواده‌درمانی چقدر است؟
هزینه این درمان روانشناسی با توجه به نوع و شدت مشکلات متفاوت است و بستگی به تعداد جلسات و مدت زمان آنها دارد.
تعداد جلسات مشاوره خانواده چگونه است؟
خانواده‌درمانی حداقل به 12 جلسه نیاز دارد که هر جلسه حدود 50 دقیقه یا یک ساعت به طول می‌انجامد.
