شیوه تربیت کودک مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عامل محیطی در شکل‌گیری شخصیت آن است. بسیاری از والدین فکر می‌کنند اصول تربیتی را از 4 الی 5 سالگی که کودک به حرف می‌افتد باید شروع کنند. با این که برخی از متخصصین براین باورند زن و شوهر در جلسه خواستگاری باید در مورد نحوه تربیت صحیح کودکان با یکدیگر صحبت کنند تا در زمان به دنیا آمدن فرزند خود، دچار تفاوت دیدگاه نشوند.
کودکانی که تحت سبک‌های تربیتی متعددی قرار می‌گیرند در وهله اول به سلامت روانشان آسیب وارد می‌شود و گاها دچار اختلالات رفتاری می‌شوند. برای مثال در زمینه مسائل مذهبی مادر یک رویکردی دارد و پدر رویکردی مخالف آن. در این زمان بیشترین آسیب به کودک وارد می‌شود که با دنیایی از تعارضات روبه رو است. پس الویت اول هر پدر و مادری باید در ابتدا یادگیری اصول تربیت درست کودک باشد و سپس به فکر فرزندآوری باشند.
نکات مهم در تربیت صحیح کودکان
در مقابل برخی از والدین که تربیت فرزند را امری ساده می‌دانند، برخی دیگر به قدری نگران شکل‌گیری رفتار فرزندشان می‌شوند که ممکن است به وسواس فکری دچار شوند که بهتر است با مراجعه به مشاوره خانواده از استرس خود بکاهند و مهارت تربیتی را از روانشناس متخصص فرا بگیرند. به هر حال این مسئله دغدغه بسیاری از والدین مسئولیت‌پذیر به شمار می‌رود. در ادامه به برخی از نکات مهم در روش صحیح تربیت فرزند می‌پردازیم با شکرانه همراه باشید.
محبت بی قید و شرط را به فرزند خود هدیه دهید
منظور از محبت بی قید و شرط، دوست داشتن کودک بدون هیچ چشم داشتی است. تقریبا همه ما این جملات را شنیده‌ایم که اگر فلان کار را انجام دهی دیگر دوستت ندارم. یا شب زود بخواب که دوست داشته باشم. اگر ناهارت رو کامل بخوری خیلی دوست دارم. در تمامی این جملات بار شرطی به چشم می‌خورد. دوست داشتن کودک به انجام دادن یا ندادن کاری متصل شده است.
این موضوع به سلامت روان او آسیب می‌زند، همچنین حس عدم اطمینان، استرس و اضطراب و حتی ترس ایجاد می‌کند. کودک باید مطمئن باشد والدین او در هر شرایطی و هر لحظه او را دوست دارند و مانند کوه پشت او می‌ایستند. اما اگر کار ناشایستی انجام دهد پدر و مادر خود را ناراحت می‌کند، یا در صورت انجام یک کار خوب آن‌ها را خوشحال می‌کند.
به فرزندتان نشان دهید برای او ارزش قائل هستید
به فرزندتان نشان دهید مانند هر انسان بزرگسال دیگری برای او نیز ارزش قائل هستید. مثلا در زمان صحبت کردن او حواستان را به تلویزیون ندهید. یا هنگامی که از مدرسه به خانه می‌آید، کارهای خانه را متوقف کنید و با او از روزی که داشته است سر صبر و حوصله صحبت کنید. وقتی کودک حس ارزشمندی و دوست داشتن را احساس می‌کند، خودش را دوست می‌دارد. هر فردی برای محبت به دیگران ابتدا باید خودش را دوست داشته باشد.
مدیرت و کنترل برخی از مسائل را به کودکتان بدهید
زمانی که کودک به تنهایی از پس مدیریت کارهای ساده و شخصی خودش برمی‌آید، احساس استقلال و خودکارآمدی در او شکل می‌گیرد. او با تجربه موفقیت و شکست، مهارت مدیریتی را به خوبی فرا می‌گیرد.
توجه به جزئیات و امور کوچک را از یاد نبرید
کودکان در سال‌های اولیه الگوهای خود را شکل می‌دهند، حتی موارد کوچک در این امر بسیار تاثیرگذار است. برای مثال مادری که از سن کم برای فرزندش کتاب خوانده است، فرزندی علاقه مند به تحصیل تربیت می‌کند. البته نباید در هیچ مواردی زیاده روی کرد تا به طور کل زمان تفریح کودک گرفته شود. هر کاری در آن سن کم باید با رضایت و علاقه کودک باشد، وگرنه تاثیر عکس می‌گذارد. اجبار به هر کاری فرد را از انجام آن زده می‌کند.
عزت نفس و اعتماد به نفس فرزندتان را افزایش دهید
عزت نفس و اعتماد به نفس در کودکان از مولفه‌های اصلی سلامت روان محسوب می‌شود. کودکی که اعتماد به نفس لازم را ندارد، توانایی شکوفایی استعدادهای خود را ندارد، افسرده و منزوی می‌شود، در برقراری ارتباط با دیگران و همسالان دچار مشکل می‌شود و مشکلات متعدد دیگری را تجربه می‌کند. زمانی که از دستاورد و موفقیت‌های هرچند کوچک فرزندتان تعریف می‌کنید او به وجد می‌آید و احساس غرور می‌کند. در مقابل صحبت‌های طعنه آمیز یا تحقیر کودک با جملاتی مانند از پس یک کار کوچک هم برنمی‌آیی، تو هیچی نمی‌شوی و.. تمام باور او به خودش را نابود می‌کند و صدمات روحی شدیدی را متحمل می‌شود.
الگوی خوبی برای کودک باشید
هرچقدر هم که شما موارد اخلاقی خوب را ذکر کنید اما خودتان انجام ندهید، کودک هم الگو برداری نمی‌کند و این موارد را جدی نمی‌گیرد. خردسالان در سن کم با مشاهده رفتار اطرافیان شناخت خود را تکمیل می‌کند. برای مثال پدری که فحش می‌دهد اما دائما فرزند خود را به ادب توصیه می‌کند، الگوی خوبی برای او نمی‌باشد. چرا که تاثیرپذیری مشاهده رفتار و الگوبرداری چندین برابر بیشتر از توصیه‌های کلامی است.
نکاتی دیگر درباره تربیت صحیح کودکان
دیگر مواردی که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد:
- در آغوش گرفتن طولانی و محبت کلامی و فیزیکی را به هیچ عنوان فراموش نکنید.
- زمان مشخصی را برای رفتن به خواب و خاموشی خانه انتخاب کنید.
- وعده‌های غذایی را در کنار هم بخورید.
- با همدیگر کتاب بخوانید.
- در هفته روزی را برای صحبت و مشورت خانوادگی به دور از فضای مجازی و تلویزیون قرار بدهید.
- سبک‌های یادگیری مختلف را بشناسید و به آن‌ها احترام بگذارید.
- تلاش‌های فرزندتان را تشویق کنید تا این رفتار مثبت در او تقویت شود.
- مشوق مهارت های خاص باشید.
- استعدادهای فرزندتان را به کمک مشاور بشناسید و به آن‌ها بال و پر بدهید.
- محدودیت و نیازهای خود را به عنوان یک والد بشناسید.
- منعطف باشید.
- برای برقراری ارتباط با فرزند خود الویت قائل شوید.
- تایم زیادی را برای فرزند خود کنار بگذرانید.
- حد و مرزهایی تعیین کنید و مقررات تعیین شده در خانه را جدی بگیرید.
- ثبات رفتاری داشته باشید هر روز دیدگاه خود را تغییر ندهید.
- انگیزه ایجاد کنید.
- مهارت اجتماعی را آموزش دهید.
- در جمع از کودکتان تعریف کنید.
- اگر خطایی انجام دادید بیان کنید تا او هم از بیان اشتباه نترسد.
- از مشاوره کودک کمک بگیرید.
سخن آخر
تربیت صحیح کودکان بسیار در روند شکل‌گیری شخصیت او تاثیرگذار است. هر پدر و مادری وظیفه دارد قبل از بچه دار شدن به مهارت‌های تربیتی تسلط پیدا کند. به یاد داشته باشید کودک همچون لوحی سفید می‌ماند که به واسطه رفتار و کلام ما شکل می‌گیرد. با یادگیری اصول تربیت صحیح کودک، به سلامت روان و موفقیت فرزندتان، همچنین جلوگیری از اختلالات رفتاری کمک بزرگی می‌کنید.
مطالب پیشنهادی
