اضطراب امتحان

اضطراب امتحان نوعی خوداشتغالی ذهنی است که با خود کم انگاری و تردید درباره توانایی های خود، مشخص می شود و غالبا به ارزیابی شناختی منفی، عدم تمرکز حواس، واکنش های جسمانی نامطلوب و افت عملکرد تحصیلی فرد منجر می شود.

شیوع:

در مورد شیوع سنی و کلاسی اضطراب امتحان باید گفت که با زیاد شدن سن و بالا رفتن پایه تحصیلی اضطراب امتحان افزایش می یابد و به نظر می رسد اضطراب امتحان بین سنین ۱۰ تا ۱۱ سالگی شکل گرفته و ثبات پیدا می کند و تا بزرگسالی ادامه می یابد. به نظر می رسد دختران بیش از پسران اضطراب امتحان را تجربه می کنند.

در دختران، تشویق به پذیرش اضطراب و قبول آن به عنوان یک ویژگی زنانه دیده می شود و آن را ویژگی زنانه ادراک می کنند و یا به عبارتی دختران یاد می گیرند که به هنگام اضطراب به طور منفعلانه تسلیم شوند. در حالی که پسران در مورد پذیرش اضطراب دفاعی برخورد می کنند و آن را تهدیدی برای احساس مردانگی خود به حساب می آورند.
پسران می آموزند که با اضطراب کنار آمده و یا آن را انکار کنند و راه هایی برای مقابله و تسلط بر آن پیدا کنند و در سبب شناسی اضطراب امتحان می توان به نقش سه عامل شخصیتی، خانوادگی و آموزشگاهی اشاره داشت.

۱) عوامل شخصیتی:
در بین این عوامل می توان به اضطراب عمومی، عزت نفس پایین، استناد درونی شکست ها، خودکفایی پایین، هوش متوسط و کم بودن انگیزه موفقیت اشاره کرد.
۲) عوامل خانوادگی:
توجه بیشتر خانواده ها به وضع درسی بدون توجه به راه و رسم توجه صحیح چه بسا همین توجه زیاد می تواند عامل ایجاد اضطراب امتحان شود. بنابراین انتظارات نامعقول و بیش از حد توان افراد، می تواند در آنان ایجاد اضطراب کند. به جز انتظارات بیش از حد والدین، الگوهای خشک و غیرقابل انعطاف پروری، تنبیه و سرزنش، عدم ارائه تشویق و تقویت و وضعیت اجتماعی و اقتصادی پایین نیز در بین عوامل خانوادگی یا اضطراب امتحان هم بستگی دارند.
۳) عوامل آموزشگاهی:
این عوامل مربوط به محیط مدرسه و دانشگاه و موقعیت امتحان است. از آن جمله: انتظارات نابجای استاد و معلم، سخت بودن امتحان، مراقبین امتحان، محدودیت زمانی در جلسه امتحان، محیط نامناسب امتحان و وجود عوامل مزاحم مثل سر و صدا، نور و تهویه نامناسب اشاره کرد؛ به نظر می رسد هنگامی که اضطراب از حد معینی افزایش یابد عملکرد فرد کاسته می شود در حالی که اضطراب خفیف یا مقطعی ممکن است سبب افزایش کار و فعالیت شود.

روش های درمانی برای کاهش اضطراب امتحان:

معمولا عمده شیوه هایی که در سال های اخیر در مورد درمان اضطراب به کار برده شده است، شیوه های شناختی رفتاری است. از بین تکنیک های شناختی و رفتاری که برای کاهش اضطراب امتحان استفاده شده است، می توان به موارد زیر اشاره کرد: تن آرامی، حساسیت زدایی منظم، ایمن سازی در مقابل استرس، آموزش مهارت های مطالعه، مقابله با باورهای غیرعقلانی و غیرمنطقی.