ازدواج سفید که در مقاله انواع ازدواج به آن اشاره کردیم یکی از سبک‌های شروع زندگی مشترک است. اگر بخواهیم در یک جمله آن را تعریف کنیم، ازدواج سفید پیوندی است که در آن زوجین در زیر یک سقف با هم زندگی می‌کنند اما عقدی به صورتی قانونی برای آن‌ها ثبت نمی‌شود. این سبک از ازدواج در کشورهای اسلامی علی‌الخصوص کشور خودمان به شدت نفی شده و به رسمیت شناخته نمی‌شود. اما در جوامع غربی و مدرن این سبک زندگی پیش مقدمه ازدواج به حساب می‌آید و افراد در دوران دوستی برای آشنایی بیشتر با یکدیگر هم‌خانه می‌شوند.
متاسفانه به دلیل افزایش طلاق و مشکلات اقتصادی آمار این ازدواج روز به روز در حال افزایش است. جوانان تصمیم می‌گیرند مدتی برای رفع نیازهای جنسی و روحی در کنار هم زندگی کنند. اما بسیاری از متخصصان معتقد هستند که این روش نه تنها کمکی به رفع نیازها نمی‌کند بلکه صدمات جبران ناپذیری را به هر دو طرف مخصوصا دختران می‌رساند. در پیوند سفید افراد هیچ گونه حق و حقوقی از همدیگر ندارند و هر زمان که بخواهند به این رابطه پایان می‌دهند.
تاریخچه و آمارهای ازدواج سفید در کشورهای غربی
طبق تحقیقات به عمل آمده در کشورهای غربی، بیش از دو سوم افراد قبل از ازدواج، مدتی زیر یک سقف هم‌خانه می‌شوند و سپس بعد از گذشت زمانی، ازدواج خود را رسمی می‌کنند. در دهه 1990 حدودا 60 درصد از افرادی که ازدواج خود را ثبت کردند از مدتی قبل با یکدیگر زندگی می‌کردند. این درحالی است که قبل از سال 1970 زندگی مشترک دو زوج بدون ازدواج رسمی کاری غیرقانونی به شمار می‌رفت. در غرب جنبشی به نام آزادی زنان با هدف تحول در نظام سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و به وجود آوردن شرایطی عادلانه و برابر برای زن و مرد شکل گرفت. به دنبال این جنبش انقلاب جنسی صورت گرفت. انقلاب جنسی پدیده‌ای ضدفرهنگ بود که در آن رفتارهای نابهنجار جنسی با نام آزادی زنان رواج پیدا کرد.
آمار ازدواج سفید در کشور ایران
در ایران افرادی که به ازدواج سفید روی می‌آورند مورد سرزنش اطرافیان خود قرار می‌گیرند. ازدواج سفید به هیچ وجه در ایران به رسمیت شناخته نمی‌شود. چرا که فرهنگ ایرانی بر پایه سنت و مذهب پایدار است. خانواده‌ها نقش پررنگی در ازدواج فرزندشان دارند و اجازه رفتارهای نامتعارف را به آن‌ها نمی‌دهند. هرگونه رفتار خارج از عرف و شرع گناه به شمار می‌رود، اما متاسفانه در سال‌های اخیر به دلایلی شاهد ازدواج سفید در بین جوانان هستیم. از آنجایی که این ازدواج در جایی ثبت نمی‌شود نمی‌توان آمار دقیقی از آن را ارائه داد ولی طبق آمارهای غیررسمی و شنیده‌ها در دهه 90 این ازدواج رو به افزایش بوده و در مناطق شمال شهر تهران بیشترین رواج را داشته است. امروزه ازدواج‌های غیررسمی در بین افرادی که اعتقادات مذهبی ندارند بسیار شایع شده است.
دلایل روی آوردن جوانان به ازدواج سفید در ایران
گسترش و شیوع ازدواج سفید در کشورخودمان نسبت به کشورهای غربی بسیار کم است اما تعداد کم آن هم باید مورد بررسی قرار گیرد تا از رواج آن جلوگیری شود. برخی از دلایل گسترش این سبک ازدواج به شرح زیر است:
-
افزایش سن ازدواج
یکی از دلایل عمده ازدواج غیررسمی بالا رفتن سن ازدواج در جوانان است. با افزایش سن آن‌ها دچار مشکلات متفاوتی می‌شوند و سردرگمی را تجربه می‌کنند. از همین رو قید ازدواج سنتی را می‌زنند و به ازدواج سفید روی می‌آورند.
-
افزایش آمار طلاق
آمار طلاق در کشورمان روز به روز بالاتر می‌رود و این موضوع واهمه‌ای در دل جوانان ایجاد می‌کند. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و.. عواملی است که طلاق را به صورت چشمگیری گسترش داده است. به همین دلیل افراد با ترس از شکست در مسیر ازدواج قانونی قدم نمی‌گذارند.
-
مشکلات اقتصادی و مالی
ازدواج از اموری است که برای شروع آن نیاز به حداقل درآمد و سرمایه داریم. با بهم ریختن اوضاع اقصادی کشور و گرانی مسکن و نبود شغل مناسب همه جوان‌ها از پذیرش مسئولیت واهمه دارند. مسائلی از جمله مشکلات مالی و نداشتن سرمایه مناسب سبب می‌شود جوانان برای رفع نیاز جنسی و عاطفی به ازدواج سفید روی بیاروند.
-
فرار از مسئولیت و تنوع طلبی
بسیاری از جوانان تحت تاثیر تهاجم فرهنگی ازدواج به صورت رسمی را امری غلط می‌دانند و از قبول مسئولیت زندگی، شانه خالی می‌کنند. آن‌ها بر این باورند تعهد داشتن به یک نفر کار عاقلانه‌ای نمی‌باشد و ازدواج سفید امکان تنوع طلبی را برایشان فراهم می‌کند.
-
شناخت بیشتر و کسب اطمینان
زوجین برای این که از انتخاب خود به صورت کامل مطمئن شوند ترجیح می‌دهند مدتی را زیر یک سقف با یکدیگر زندگی کنند. همین موضوع سبب می‌شود که این سبک از ازدواج بیشتر مورد توجه قرار گیرد. اما در صورت بهم خوردن رابطه نمی‌دانند که تا چه حد متحمل آسیب‌های شدیدی می‌شوند. از طرفی دیگر تمامی این شناخت‌ها نمی‌تواند به اندازه مشاوره پیش از ازدواج به زوجین برای انتخاب آگاهانه کمک کند.
پیامد و معایب ازدواج غیررسمی یا همان سفید
- در این رابطه‌ها تعهدی وجود ندارد و طرفین بدون هیچ حق و حقوقی از یکدیگر جدا می‌شوند.
- به دلیل نبود تعهد خیانت جنسی و عاطفی زیاد می‌شود.
- رابطه با خانواده به دلیل نپذیرفتن آن‌ها قطع و کمرنگ می‌شود.
- به دنبال جدایی از خانواده، حمایت‌های مالی وعاطفی نیز متوقف می‌شود.
- آمار سقط جنین در این ازدواج بسیار بالاست.
- استرس و اضطرابی که زوجین از آینده نامعلوم تحمل می‌کنند.
- تفریحات مجردی و سبک زندگی قبلی باقی می‌ماند.
- زوجین مخصوصا زنان احساس عدم امنیت دارند.
آسیب ازدواج سفید بر روی زنان
همواره خانم‌ها روحیه لطیف‌تری دارند و در هر مسائلی زودتر دچار آسیب می‌شوند. در ازدواج سفید هم مانند روابط دیگر زنان زودتر دلبسته می‌شوند و در صورت شکست عاطفی و جدایی بسیار آسیب می‌بینند. یکی از خواسته‌های زنان از تشکیل زندگی مشترک، تامین تکیه گاه و امنیت برای رفع نیازهای عاطفی است. این نوع رابطه حتی اگر به مقدار زیادی از خواسته‌های زنان را رفع کند اما همیشه ترس از به پایان رسیدن آن همراهشان است. بارداری ناخواسته و یا از دست دادن بکارت از دیگر پیامدهای آسیب زننده این نوع ازدواج برای زنان به شمار می‌رود.
میزان احتمال جدایی در ازدواج غیررسمی
طبق آمارهای به دست آمده جدایی در ازدواج سفید بسیار بیشتر از ازدواج رسمی است. و عموما این سبک رابطه یک سال و یا کمتر دوام پیدا می‌کند. بسیاری از افرادی که به این نوع ازدواج روی می‌آورند بیشترین دلیلش راحت طلبی و عدم مسئولیت پذیری است. درصد کمتری از این افراد با هدف ازدواج دائم، برای مدتی وارد این نوع رابطه شده و در کنار هم زندگی می‌کنند.
سخن آخر:
ازدواج سفید چه از سر رفع نیازهای جنسی و عاطفی باشد و چه از سر شناخت بیشتر برای ازدواج دائمی با پیامدهای منفی بسیاری روبرو است. خانواده‌های ایرانی عموما این سبک رابطه را نمی‌پسندند اما آن دسته از افرادی که به واسطه تهاجم فرهنگی به این ازدواج رضایت می‌دهند بهتر است قبل از آن با مشاوره خانواده جلسه داشته باشند و از پیامدهای آسیب زننده آن بیشتر آگاهی کسب کنند. زندگی کردن با یک نفر بدون تعهد رسمی، دلایل ازدواج دائمی را تباه می‌کند و شوق افراد را از بین می‌برد. اختلالات اضطرابی و افسردگی تنها بخشی از آسیب‌های جبران ناپذیر ازدواج سفید است.
