اختلالات یادگیری (Learning Disability) که با نام اختصار LD شناخته می‌شود یک نوع بیماری عصبی شناختی است که سبب ناتوانی در یادگیری شده و به شکل‌های متعددی خودش را نشان می‌دهد. عموم مردم در برخورد با این کودکان، تصور می‌کنند که آن‌ها هوش پایینی دارند، با این که کودک اختلال یادگیری می‌تواند همانند همسالانش از هوش بالایی برخوردار باشد اما نیاز به آموزش‌هایی متفاوت برای یادگیری هستند. آن‌ها اگر به شیوه معمول درس را فرا بگیرند ممکن است در درک مسائل، هجی کردن کلمات، خواندن، نوشتن و فهم مسائل دچار مشکل شوند. در تعریف خیلی ساده برای اختلال یادگیری کودکان می‌توان گفت کودکانی که در سیم کشی مغزی دچار تغییراتی شده‌اند. این اختلال را نمی‌توان به طور کامل برطرف کرد اما با حمایت والدین و آموزش صحیح کودکان، می‌توان از آن‌ها افرادی موفق در زمینه تحصیلی و شغلی ساخت.
اختلال یادگیری در بین افراد مشهور
بسیاری از والدین یا خود کودکان با آگاهی از اختلالی که دارند از زندگی ناامید می‌شوند و احساس می‌کنند نمی‌تواند مانند بقیه به موفقیت دست یابند. این فکری کاملا غلط است که می‌تواند عواقب ناخوشایندی داشته باشد. این کودکان فقط در نحوه یادگیری متفاوت از دیگران هستند و برای موفقیت مانند همه افراد دیگر باید تلاش کنند.
بزرگ‌ترین مثال برای این موضوع آلبرت انیشتین است که تا 9 سالگی حتی نمی‌توانست بخواند. والت دیزنی، ژنرال پتون، نلسون راکفلر نیز در زندگی خود مشکل خواندن داشتند. ووپی گلدبرگ، چارلز شواب نیز از افراد موفق و به نامی هستند که از کودکی دچار اختلال یادگیری شدند. آن‌ها با تلاش و امیدواری از خیلی از هم نسل‌های خود پیشرفت بیشتری کردند. حمایت اطرافیان و نحوه برخورد با این موضوع در روند رشد و شکل‌گیری شخصیت کودک بسیار حائز اهمیت است. در رابطه با این موضوع بهتر است که با مشاوره خانواده جلساتی را برای یادگیری مهارت‌های ارتباطی بگذرانید.
علائم اختلالات یادگیری
- کودک به جواب سوال معلم، والدین و اطرافیان، پاسخ‌هایی نامربوط می‌دهد.
- توانایی بیان شکل صحیح کلمات را ندارد.
- تعامل خوبی با دوستانش ندارد.
- قوانین کلاس درس و شرایط مهدکودک را درک نمی‌کند.
- در زمان انجام فعالیت‌های ذهنی از خودش رفتارهای هیجانی نشان می‌دهد.
- در نوشتن، خواندن، درک کلمات و مسائل مشکل جدی دارد.
- در برخی از عملکردهای حرکتی مانند دویدن دچار مشکل است.
- در تمرکز دچار مشکل هستند.
- احساس ناامیدی و ترس را تجربه می‌کنند.
- عموما در مدرسه با افت تحصیلی مواجه می‌شوند.
- به نقطه گذاری‌ها توجه ندارند.
- از معانی کلمات غافل هستند.
- به سختی با صدای یکنواخت و در یک لحن ثابت می‌خوانند.
- رشد اجتماعی کافی ندارند.
- کلماتی که تازه یاد گرفته‌اند را جا به جا می‌خوانند.
- کلمه به کلمه می‌خوانند.
ویژگی کودکانی که مبتلا به اختلالات یادگیری هستند
- در یک یا چند درس مخصوصا ریاضی و خواندن و نوشتن دچار مشکل هستند نه تمامی درس ها.
- از نظر هوشی در جایگاهی متوسط رو به بالا قرار دارند.
- از نظر سازگاری عاطفی نرمال هستند.
- از لحاظ بینایی و شنوایی سالم هستند.
انواع اختلالات یادگیری رایج
اختلال یادگیری در کودکان دارای انواع متعددی است که رایج‌ترین آن‌ها عبارت است از:
اختلالات یادگیری غیرکلامی
در نیمکره راست فرد یک خلال عصب شناختی وجود دارد که سبب بروز مشکلاتی در دیدن، شنیدن، تجسم فضایی، عملکردهای شناختی، پردازشی، سازمانی و ارزیابی می‌شود.
خوانش پریشی
اختلال خوانش که همان اختلال در خواندن است سبب می‌شود کودک در درک کلمات نوشتاری دچار مشکل شود. این اختلال نباید با لکنت زبان در کودکان اشتباه گرفته شود.
نوشتار پریشی
فرد در نوشتن دچار مشکلاتی است که سبب می‌شود در تشخیص حروف، نگارش کلمات و محدوده مشخص آن‌ها به خوبی عمل نکند.
محاسبه پریشی
کودک در درک مفاهیم ریاضی، حل مسئله‌ها و یادگیری آن‌ها مشکل جدی دارد.
اختلال در پردازش دیداری و شنیداری
اختلالات عصبی که در آن فرد با وجود دیدن و شنیدن به صورت طبیعی، در درک مفاهیم زبان و پردازش مشکل دارد.
علل ابتلا به اختلالات یادگیری
- عوامل ارثی و ژنتیکی
- عوامل محیطی
- عوامل فیزیولوژیکی
- مشکلات دوران بارداری مادر
درمان اختلالات یادگیری در کودکان
درمان اختلال یادگیری در کودکان توسط درمانگران متخصص انجام می‌شود. درمان این افراد بیشتر بر پایه روان درمانی و تغییر نحوه آموزش است. از آنجایی که این اختلال انواع و شدت متفاوتی دارد بهتر است بعد از تشخیص متخصص، روند درمانی مشخص شود. تنها نکته قابل توجه این است که هر چه زودتر و در زمان طلایی این کودکان تحت درمان قرار بگیرند. این درمان‌ها عموما در قالب بازی درمانی یا متناسب سازی با سن کودک انجام می‌شود.
متخصصانی که قادر به تشخیص اختلال یادگیری هستند
- روانشناس کودک
- روانشناس رشد
- روانشناس تربیتی
- روانشناس بالینی
- روانشناسان و مشاوران مدرسه
- روانپزشک کودک
- متخصص مغز و اعصاب
سخن آخر
اختلال یادگیری کودکان یک نوع بیماری عصب شناختی است که به واسطه مشکلات مغزی ایجاد می‌شود. این اختلال دارای انواع متعددی است و در ظاهرهای متفاوت خودش را نشان می‌دهد. متاسفانه درمان و بهودی صد در صد ندارد اما تا اندازه قابل توجه‌ای با یادگیری مهارت‌ها، تغییر نحوه درس خواندن و حمایت والدین قابل کنترل است. چه بسا افراد مشهور و به نامی که با وجود اختلالات یادگیری، بسیار موفق شده‌اند. والدین موظف هستند از نشانه‌های این اختلال آگاهی کسب کنند تا در صورت مشاهده در فرزندشان به مشاوره کودک مراجعه کنند.
سوالات متداول
از کجا تشخیص دهم کودکم دارای اختلال یادگیری است یا خیر؟
تشخیص زود هنگام به روند بهبود شرایط و اوضاع کودک کمک شایانی می‌کند به همین دلیل والدین باید بعد از آگاهی از علائم و شرایط این اختلال در صورت مشاهده کوچک‌ترین علائم در فرزندشان باید به مشاوره کودک مراجعه کنند. عموما اختلالات یادگیری کودکان در مدرسه توسط معلم آموزش دیده شناسایی می‌شود و چه بسا بهتر که پدر و مادر از مدت‌ها قبل به بررسی این موضوع بپردازند.
