انسان ذاتا موجودی اجتماعی است و برای حفظ بقا نیاز به تعامل با دیگران دارد. گفتگو و صحبت کردن از مهم ترین راه‌های ارتباطی بین افراد است. افراد از طریق گفتگو، اهداف، عقاید، نیازها و خواسته‌های خود را بیان می‌کنند. از همین رو صحبت کردن و تعامل با خانواده و اطرافیان از بُعدهای سلامت روان محسوب می‌شود. در مقاله خانواده چیست و ویژگی‌های خانواده سالم به این موضوع اشاره کردیم که اعضای خانواده سالم و موفق تایم زیادی را برای گفت گو با یک دیگر می‌گذارند. برقراری ارتباط از طریق صحبت کردن شاید امری ساده به نظر بیاد ولی در اصل، گفتگو صحیح مهارت می‌خواهد و نیاز به آموزش دارد.
آسیب‌های عدم گفتگو اعضای خانواده با یکدیگر
امروزه پیشرفت تکنولوژی و دسترسی راحت تر به محیط مجازی علارغم استفاده‌های مفیدی که دارد موجب دوری اعضای خانواده از یکدیگر می‌شود. این دوری رفته رفته سبب می‌شود اعضا از همدیگر فاصله عاطفی و معنوی بگیرند و صرفا فیزیک آن‌ها در زیر یک سقف کنار هم باشد. در این شرایط افراد درخانواده کمترین گفتگو و مراودات را باهم دارند. این موضوع آسیب‌های بسیاری را به همراه خودش دارد. طلاق عاطفی، سست شدن بنیان خانواده، از هم گسستگی اعضا، از بین رفتن صمیمت خانواده، افزایش شکاف نسل‌ها تنها بخشی از عوارض مخرب عدم گفتگو در خانواده است. طبق تحقیقات به عمل آمده منشا بسیاری از خشونت‌ها از نداشتن تعامل همدلانه و گفتگو صحیح با یکدیگر است.
خانواده اولین نهاد اجتماعی است که فرد در آن رشد می‌کند. شخصیت افراد تحت شیوه تربیتی والدین و در خانواده شکل می‌گیرد. والدینی که برای تربیت فرزندان خود وقت زیادی نمی‌گذارند و مشغول کار، دغدغه‌های شخصی، محیط مجازی و.. هستند، عموما قادر به تربیت صحیح کودکان خود نمی‌باشند. خانواده‌های موفق با آگاهی از اصول تربیتی صحیح، فرزندانی سلامت و شاد تحویل جامعه می‌دهند. یکی از اصول تربیتی وقت گذاشتن برای صحبت کردن با یکدیگر است. در زمان هایی که به گفتگو اختصاص دارد اعضا می‌تواند از هر مسئله‌ای که دوست دارند سخن بگویند و افکار و دغدغه‌های خودشان را بیان کنند. والدین با گوش کردن به صحبت‌‌های فرزندانشان بهترین راهنمایی را به او می‌کنند.
این امر سبب ایجاد همدلی بین اعضا می‌شود. و این احساس صمیمت و همدلی موجب تاثیر پذیری بیشتر فرزندان از والدین می‌شود. نکته بسیار تاثیر گذاری که در این زمینه باید به آن دقت شود این است که، در هنگام گفتگو مسائل مهم با یکدگیر، تمام توجه‌تان را به فرد مقابل دهید و سرگرم تماشای تلویزیون، اشپزی، حل کردن جدول، خواندن روزنامه و .. نباشید. چراکه فردی که دارد صحبت می‌کند این عمل را به پای بی‌توجهی و بی احترامی می‌گذارد و اثری عکس از گفتگو می‌گیرد. اعضای خانواده وظیفه دارند بستری مناسب برای تبادل نظر و گفتگو برای هم ایجاد کنند.
همین گفتگو به ظاهر ساده از بسیاری از اسیب‌های مخرب پیش‌گیری می‌کند. برای مثال نوجوانی که نتواند از خانواده خودش مشورت بگیرد به سراغ دوستان هم سن و سال خودش می‌رود که تجربه و آگاهی لازم را ندارند و ممکن است با راهنمایی اشتباه وارد مسیری جبران ناپذیر شود. یا جوانانی که از صحبت کردن با خانواده خود فراری هستند. چراکه هر زمانی عقاید‌شان را بیان کردند توسط والدین سرزنش و سرکوب شده‌اند.
همچنین خیلی از فرزندان زمانی که از سوی خانواده حمایت نشوند و احساس دوری و تنهایی بکنند، برای جبران خلا این احساس به راه‌های نامناسبی کشیده می‌شوند. دوستی با افراد ناباب، معتاد شدن به فضای مجازی، دوستی با جنس مخالف، اعتیاد، افت تحصیلی و.. تنها بخشی از عواقب این شرایط است.
تمامی اعضای خانواده باید مهارت گفتگو با یکدیگر را فرا بگیرند و در صورت نیاز از مشاوره خانواده در این زمینه کمک بگیرند. مشاور با تخصصی که دارد بهترین راهنمایی را به افراد برای داشتن خانواده‌ای موفق، شاد و سالم می‌کند.
چگونه با والدین خود در مورد مسائل مهم صحبت کنیم؟
خیلی از افراد زمانی که می‌خواهند مسائل مهمی را با والدین خودشان در میان بگذارند دچار اضطراب می‌شوند که تا حدی طبیعی است. اما بیان اینگونه مسائل با خانواده امری واجب است. پس صرف نظر از این که چه نوع ارتباطی با والدین خود دارید در مورد این مسائل نیاز است که صحبت کنید. شما می توانید با کمک گرفتن از الگوی زیر این امر را برای خود راحت‌تر کنید:
قبل از شروع صحبت برنامه ریزی کنید
در مورد آنچه می‌خواهید بگویید برنامه ریزی کنید و حرف‌هایتان را روی کاغذ بنویسید. شما باید بدانید قرار است از این گفتگو چه چیزی نصیبتان شود.
حرف‌هایتان را با یک دوست قابل اعتماد تمرین کنید
دوست، خواهر، برادر و شخصی که به آن اعتماد دارید را پیدا کنید و با او در این زمینه صحبت کنید. از آن‌ها بخواهید صادقانه نظرشان را درباره نحوه بیان شما بگویند.
به طور همزمان و در یک مکان با پدر و مادر خود صحبت کنید
برخی‌ها تصور می‌کنند صحبت کردن با یکی از والدین اثر بخش‌تر است. اما زمانی که شما با هر دوی آن‌ها صحبت کنید متوجه می‌شوند از هردویشان به یک میزان کمک می‌خواهید. و والدی را به دیگری ترجیح نداده‌اید. اگر والدینتان در نزدیکتان نبودند با تماس تلفنی یا تصویری این عمل را انجام دهید.
زمان خوبی را برای صحبت انتخاب کنید
در زمانی با پدر و مادرتان صحبت کنید که از لحاظ روحی در موقعیت خوبی قرار داشته باشند.
مکانی را انتخاب کنید که جای مناسبی برای صحبت باشد
برای مثال صحبت در ماشین یا در حین سریال دیدن مکان و زمان مناسبی برای صحبت در مورد مسائل مهم نمی‌باشد. بهتر است در مکانی باشد که بتواند فقط بر روی صحبت شما تمرکز کنند.
قبل از شروع صحبت آرامش خود را حفظ کنید
با چند نفس عمیق بر استرس خود غلبه کنید. زمانی که دستپاچه صحبت می‌کنید والدین حرف‌هایتان را جدی نمی‌گیرند.
واضح و روشن مسائل را بیان کنید
در ابتدای صحبت والدین با متوجه شوند شما کاملا جدی هستید. افکارتان را به صورت واضح و ساده بیان کنید. از حاشیه رفتن‌های الکی یا پیچیده کردن مسئله جدا خودداری کنید.
صادق و بی ریا در مورد هر آنچه می‌خواهید صحبت کنید
هر ترس و نگرانی که دارید با آن‌ها در میان بگذارید تا بتوانند به شما کمک کنند. سعی کنید در طول مکالمه احساسی نشوید. اگر دیدید پدر و مادرتان مخالف هستند دعوا را شروع نکنید. با لحنی کاملا پخته درخواستتان بیان کنید. برای مثال بگویید من فکر نمی‌کنم این قرار برای من نامناسب باشد که شما اجازه ندهید.
از والدین بخواهید اگر توصیه دارند به شما بگویند
بعد از اتمام صحبتتان از آن‌ها بخواهید که نظرشان را بیان کنند و اگر نصحیتی دارند به شما بگویند. این کار بزرگ ترها را خوشحال می‌کند. این موضوع بلوغ فکری شما را می‌رساند. چراکه ارتباط یک جاده دو طرفه است. شنیدن نظرات دیگران از قسمت های مهم در گفتگو همدلانه است.
دیدگاه پدر و مادر خود را درک کنید
اگر در پایان گفتگو به نتیجه دلخواه نرسیدید، عصبانی نشوید و سعی کنید علت مخالفت را درک کنید. زمانی که شما به صحبت والدینتان احترام می‌گذارید آن‌ها هم در مقابل برای شما و خواسته‌هایتان احترام قائل می‌شوند.
سخن آخر
همانقدر که گفتگو همدلانه با خانواده به صمیمت بین اعضا کمک می‌کند، صحبت نکردن و نداشتن تعامل صحیح هم آسیب‌های جدی و گاه جبران ناپذیری را به همراه خود دارد. تمامی اعضای خانواده در هرسنی نیاز دارند با همدیگر در مورد اهداف،عقاید، خواسته‌ها و نیاز هایشان صحبت کنند. خانواده‌های موفق از مهارت ارتباطی خوبی برخوردار هستند. اگر در بیان مسائل و صحبت کردن با دیگر اعضا دچار ضعف هستید میتوانید با کمک مشاور این عمل را در خود تقویت کنید.
