چرا هر چه میخریم سیر نمیشویم؟
خرید کردن برای بسیاری افراد مخصوصا خانمها جذاب و خوشایند است. اما گاهی اوقات که نگاه میکنید میبینید میزان خریدتان بیش از اندازه است، بی برنامه خرید کردهاید، پول زیادی از دست دادهاید در حالیکه به آن وسیله احتیاج زیادی نیز نداشتید. این نوع خریدها مدام تکرار میشود و بیشتر در زمان ناراحتی بروز پیدا میکند. به این رفتار وسواس یا اختلال یا اعتیاد به خرید میگویند که در این مطلب آن را به همراه روشهای درمانی آن بررسی کردهایم.
وسواس خرید چیست؟
وسواس یا اختلال خرید به وضعیتی گفته میشود که فرد در شرایط بحرانی مختلف که با استرس مواجه میشود تمایل به خرید غیرضروری پیدا دارد. عموما این کار در ابتدا او را آرام میکند اما پس از خرید به احساس ندامت و پشیمانی دچار میشود.
این نوع از وسواس از سن هجده سالگی به بعد بروز پیدا میکند، زنان بیشتر از مردان به آن دچار میشوند و اقلام مورد خرید آنان بیشتر شامل لباس و وسایل تزیینی است. با این حال این اختلال در مردان نیز با ظهور تکنولوژی و سادهتر شدن خرید تشدید شده است.
اختلال خرید در دسته بندیهای تشخیصی اختلالات روانی (DSM) هنوز به رسمیت شناخته نشده است اما متخصصان آن را یک مشکل جدی در بین برخی افراد میبینند که آنها را با مشکلات جدی مواجه میکند. برای مثال حدود ۶ درصد از جمعیت آمریکا دچار این وسواس هستند.
چرا به وسواس خرید دچار میشویم؟
در مورد دلیل بروز وسواس خرید هنوز دلایل مشخصی وجود ندارد اما کارشناسان معتقدند از آنجایی که این رفتار نوعی اعتیاد است، عوامل سایر اعتیادها مانند اعتیاد به قمار، اعتیاد به توتون و تنباکو و… میتواند باعث بروز این نوع اعتیاد نیز بشود.
برای اطلاعات بیشتر در مورد اعتیاد به سیگار میتوانید روی مقاله مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.
از مهمترین دلایل اعتیاد به خرید عبارتاند از:
سیستم پاداش مغز
از آنجایی که خریدکردن لذت بخش است میتواند سیستمهای پاداش مغز را فعال کند و با ترشح دوپامین به فرد احساس لذت بردن از زندگی بدهد.
مقابله با مشکلات دیگر
استرس و بحران در زندگی هر کسی وجود دارد. بنابراین برخی افراد برای فرار از این مشکلات به خرید کردن رو میآورند.
ویژگیهای شخصیتی
ویژگیهای شخصیتی مانند اعتمادبهنفس پایین نیز در بروز این اعتیاد موثر است. عموما این افراد بهراحتی تحتتأثیر دیگران قرار میگیرند، معمولا تنها و منزوی هستند و… . در واقع خریدکردن به نوعی راهی است که با بقیه ارتباط برقرار کنند.
چگونه تشخیص دهیم که دچار وسواس خرید کردن هستیم؟
اگر شما هم از خرید کردن لذت میبرید اما نمیدانید که این کار را از روی یک نوع اعتیاد و وسواس انجام میدهید یا صرفا یک فعالیت لذت بخش است میتوانید سوالات زیر را از خودتان بپرسید:
- در زمان عصبانیت یا ناراحتی به خرید میروید؟
- خریدهایتان عواقب مالی برایتان دارد؟
- با همسرتان بر سر خرید کردن اختلاف دارید؟
- در زمان خرید احساس بسیار خوبی را تجربه میکنید؟
- پس از خرید کردن احساس پشیمانی و اضطراب پیدا میکنید؟
- به خاطر خریدهای مکرر خود احساس گناه و خجالت دارید؟
- چیزهایی که میخرید تقریبا بلااستفاده است؟
- تقریبا همیشه به پول فکر می کنید؟
علائم رفتاری
- مدام ذهنتان مشغول خرید چیزهای مختلف است.
- زمان زیادی را در بازار یا فروشگاههای آنلاین برای خرید کالاهای مختلف صرف میکنید.
- در برابر خرید نمیتوانید جلوی خود را بگیرید.
- با مشکلات اقتصادی مختلفی رو به رو هستید.
- خرید کردنهای مکرر باعث بروز مشکلات و اختلافاتی در خانه شما شده است.
چطور اعتیاد به خرید را درمان کنیم؟
اعتیاد به خرید در طولانی مدت باعث بروز مشکلات عاطفی، افسردگی، اختلافات خانوادگی، مشکلات اقتصادی و… میشود. اما باید بدانید که میتوانید این مشکل را با استفاده از راهکارهای زیر درمان کنید:
موقع خرید پول نقد بدهید
زمانی که موقع خرید از پول نقد و اسکناس استفاده کنید نسبت به زمانی که کارت میکشید، درد بیشتری برای از دست دادن پول حس میکنید. از طرفی از آنجایی که نگهداری حجم زیادی پول نقد آسان نیست این مورد نیز به کمتر خرج کردن شما کمک میکند.
تمام دخل و خرجهایتان را بنویسید
هر پولی که به دست میآورید و هر پولی که خرج میکنید را بنویسید تا بتوانید الگوی خرج کردنتان را بررسی کنید و اعتیاد به خرید را رها کنید.
عادت به تاخیر در خرید پیدا کنید
از مهمترین ویژگیهای افراد مبتلا به اعتیاد خرید، خرید ناگهانی و بیبرنامه است. وقتی تصمیم به خرید چیزی میگیرید آن را به تاخیر بیندازید. برای مثال اگر آنلاین خرید میکنید آن را در سبد خرید بگذارید اما دکمه خرید نهایی را نزنید، بعد از یک ماه به سبد نگاه کنید احتمال زیاد اصلا آن کالا را نمیخواهید.
از چیزهایی که وسواستان را تشدید میکنند دور شوید
از جاهایی مانند پاساژها و بوتیکها که میل به خرید کردن را در شما زیاد میکنند عبور نکنید.
از روان درمانگر کمک بگیرید
اگر اعتیاد به خریدتان آنقدر زیاد شده است که با راهکارهای زیر درمان نمیشود از یک مشاور کمک بگیرید. مشاور به شما کمک میکند به صورت ریشهای دلیل ابتلا به این موضوع رو بفهمید و آن را درمان کنید. برای دریافت راهنماییهای لازم میتوانید با بهترین مشاوران و روان درمانگران مرکز مشاوره شکرانه ارتباط برقرار کنید.
نتیجه گیری
احساس خوبی که از خرید میگیرید نمیتواند به صورت کلی مشکلات استرسی و عصبی شما را حل کند، در عوض مشکلات دیگری را در پی دارد که باعث تشدید نگرانیهای شما میشود. بنابراین بهترین کار مقابله با آن و رو آوردن به یک خرید نرمال و طبیعی است.