سال‌هاست که اعتیاد به عنوان یک بیماری شناخته می‌شود. بنابراین اعتیاد نیز مانند هر بیماری دیگری علائم و نشانه‌هایی دارد که با تشخیص به موقع و دقیق آن در خود یا اطرافیانتان میتوانید از پیشرفت آن و بروز پیامدهای منفی آن در طولانی مدت پیشگیری کنید. در این مقاله به بررسی انواع این نشانه‌ها می‌پردازیم.
اعتیاد چیست؟
اعتیاد مسئله‌ای است که تشخیص آن در یک فرد سخت‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. طبق تعریف انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا (ASAM) اعتیاد یک بیماری مزمن است که بر پاداش، انگیزه و عملکردهای حافظه مغز تأثیر می‌گذارد. این موضوع باعث می‌شود شخصی که دچار اعتیاد به یک چیز است برای تحقق یا حمایت از خواسته خود، سایر زمینه‌های زندگی را نادیده بگیرد.
علائم عمومی اعتیاد
- عدم کنترل یا ناتوانی در دوری از یک ماده یا رفتار
- کاهش اجتماعی بودن
- کنار گذاشتن تعهدات یا نادیده گرفتن روابط
- نادیده گرفتن عوامل خطر، مانند استفاده از سوزن‌های مشترک در اعتیاد به مواد مخدر تزریقی
- کاهش وزن غیرعادی
- تغییرات رفتاری و اخلاقی غیرعادی
انواع اعتیاد
عموما اعتیاد را با سوء مصرف مواد مخدر می‌شناسند اما باید گفت اعتیاد انواع دیگری نیز دارد که آن‌ها نیز می‌توانند پیامدها و عوارض منفی برای سلامت روحی و جسمی داشته باشند.
اعتیاد به مواد عبارت‌اند از:
- اعتیاد به نیکوتین
- اعتیاد به مواد استنشاقی
- اعتیاد به الکل
- اعتیاد به داروهای غیرقانونی یا غیرمجاز
اعتیاد رفتاری عبارت‌اند از:
- اعتیاد به قمار (در مقاله در مورد اعتیاد به قمار و درمان آن میتوانید اطلاعات بیشتری درباره این نوع اعتیاد کسب کنید)
- اعتیاد به خرید بازی‌های ویدیویی
- اعتیاد به اینترنت
- اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی
راه‌های شناسایی علائم اولیه
در مراحل اولیه اعتیاد، پیدا کردن نشانه‌ها کمی سخت است چرا که به طور واضحی نشان داده نمی‌شوند. با این حال برخی از نشانه‌های مراحل اولیه اعتیاد عبارت‌اند از:
- آزمایش
- دارا بودن سابقه خانوادگی اعتیاد
- کشیده شدن به سمت یک ماده یا فعالیت خاص
- جست‌وجوی موقعیت‌هایی که آن ماده یا فعالیت وجود دارند
- پرخوری
- از دست دادن کنترل بدون احساس پشیمانی پس از آن
علائم تغییرات در وضعیت سلامتی
- چشم‌های خون آلود یا براق
- بیماری مداوم
- صدمات غیر قابل توضیح
- تغییر ناگهانی وزن
- کاهش کیفیت پوست، مو، دندان و ناخن
- افزایش تحمل به داروها
- تعریق، لرزش یا استفراغ
- از دست دادن حافظه
- تغییر در گفتار
علائم تغییرات در وضعیت روانی:
- تغییرات ناگهانی خلق و خو
- رفتار خشونت‌آمیز
- تحریک پذیری
- افسردگی
- بی تفاوتی
- افکار خودکشی
عواقب طولانی مدت اعتیاد در زندگی
اعتیاد در طولانی مدت می‌تواند عواقب بدی برای زندگی فرد به همراه داشته باشد که برخی از رایج‌ترین این پیامدهای منفی عبارت‌اند از:
- ابتلا به یک بیماری عفونی (به ویژه در افرادی که از سوزن های مشترک برای تزریق مواد استفاده می‌کنند)
- ترک تحصیل یا کسب نمرات ضعیف
- آسیب در روابط با دوستان و خانواده
- آسیب دیدن موقعیت اجتماعی
- تجربه دستگیری یا زندان
- اخراج از خانه یا عدم پرداخت وام مسکن
- از دست دادن شغل
- از دست دادن حقوق والدین
گام‌هایی به سمت بهبودی و درمان
همانطور که اشاره کردیم اعتیاد انواع مختلفی دارد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با این حال هر نوع اعتیادی قابل درمان است و هر چه این درمان‌ها سریع‌تر اتفاق بیفتند، پیامدهای منفی آن کاهش پیدا می‌کنند.
درمان اعتیاد عموما چند مرحله‌ای است و می‌تواند شامل سم زدایی، مشاوره رفتاری و پیگیری طولانی مدت باشد. برای اینکه بهتر به خود یا عزیزانتان که درگیر اعتیاد هستید کمک کنید روش‌های زیر کمک کننده است:
- درباره وابستگی به مواد یا رفتار و درمان بیشتر اطلاعات جمع کنید.
- پیگیر درمان خود یا اعضای خانواده‌تان بمانید.
- اگر خودتان مبتلا هستید، وقتی دچار عود کردن وضعیتتان شدید، صحبت کنید و نگرانی خود را ابراز کنید.
کمک گرفتن از یک مشاور خوب
اعتیاد یک بیماری و مشکل چالش برانگیز است که درمان آن نیاز به آموزش مهارت‌های متنوعی برای تاب‌آوری دارد. هم فرد مبتلا و هم نزدیکان فرد باید در این راه مهارت‌های لازم را کسب کنند. استفاده از راهنمایی‌های یک مشاور خوب و متخصص می‌تواند به شما کمک زیادی کند تا از این مرحله سخت عبور کنید.
با کلیک روی مشاوران مرکز شکرانه میتوانید با تعداد زیادی مشاور خانم و آقا آشنا شوید که در این زمینه تجربه و دانش کافی دارند تا به شما برای بازگشت به زندگی کمک کنند.
نتیجه گیری
اعتیاد نه یک مشکل غیر قابل حل بلکه یک بیماری است که با استفاده از راه‌های درمانی مختلف میتوانید آن را حل کنید و دوباره از زندگی لذت ببرید.
