عادتهای بد خواب جز رفتارهای آسیب‌رسان به سلامت روان انسان هستند که باید آنها را ترک کرد. خواب عمیق روی بهبود خلق‌وخو و سلامت جسم و روان به قدری تاثیرگذار است که بسیاری از رواندرمانگران برای بهبود عادات بد خواب افراد از آنها می‌خواهد که به جلسات رواندرمانی مراجعه کنند. بهترین زمان مراجعه به درمانگران هنگامی است که این عادت‌ها تبدیل به رفتار افراد شوند. در این صورت علاوه بر مشکلات جدی روانی، بیماری‌های جسمی مانند: خطر حمله قلبی، پیری زودرس پوست و مرگ را به‌دنبال دارند. دانشمندان علم روانشناسی از طریق آموزش‌های رواندرمانی قادر به کنترل عادات بد خواب افراد هستند. برای اینکه با عادات خواب آسیب‌رسان به سلامت روان آشنا شوید، همراه ما باشید.
تصورات غلط از عادتهای بد خواب شامل چه مواردی میشوند؟
مطالعات علمی صورت گرفته روی افراد نشان‌می‌دهد که بسیاری از تصورات در مورد عادتهای خواب غلط است و در دراز مدت منجر به رفتارهای خواب ناسالم می‌شود. کیفیت خواب پیامدهای بسیاری در سلامت ذهنی، جسمی و روانی افراد دارد. خواب خوب و باکیفیت روحیه را بهبود می‌بخشد و سلامت روانی افراد را ارتقا می‌دهد. برخی از تصورات غلط رایج در مورد عادتهای خواب موجب عدم برخورداری از خواب خوب و به‌موقع است. نقش درمانگران یا روانشناسان برای از بین بردن این تصورات و رواج عادتهای خواب سالم در جامعه بسیار پررنگ است. دانشمندان علوم خواب معتقد هستند که آموزش مردم در مورد پیامدهای رفتارها یا عادتهای بد خواب موجب می‌شود که آگاهی آنان در این زمینه بیشتر شود و رفتارهای خواب سالم را بیاموزند. این تصورات غلط بر اساس دو ویژگی درجه بندی شده‌اند: میزان نادرست بودن و تاثیر آنها روی سلامت روان. در ادامه به بررسی برخی از تصورات غلط در مورد عادات بد خواب که به سلامت روان آسیب‌های جدی وارد میکنند، می‌پردازیم.
برای دریافت مشاوره خانواده روی لینک روبرو کلیک کنید: مشاوره خانواده
تصور غلط در مورد مدت زمان خواب
برخی از رسانه‌ها این باور را در ذهن مردم ایجاد کرده‌اند که بزرگسالان تنها به پنج ساعت خواب یا کمتر از آن در طول شب نیاز دارند. طبق تحقیقات علمی در این زمینه باید بگوییم که این تصور کاملاً اشتباه سلامت روانی و عمومی افراد را در معرض خطر قرار می‌دهد. کم خوابی جز عادتهای بد خواب محسوب‌می‌شود که تاثیرات مخرب گسترده‌ای روی عملکرد ارگان‌های بدن به‌خصوص قلب و مغز دارد. افرادی که کمتر از ۵ ساعت در شب می‌خوابند، ممکن است به حمله قلبی، دیابت، چاقی، مشکلات ذهنی و بیماری‌های روانی مانند افسردگی دچار شوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) مدت زمان خواب کافی و سالم را بین 7 الی 9 ساعت توصیه می‌کند. دکتر استیون اچ. فاینسیلور، مدیر مرکز پزشکی خواب در بیمارستان لنوکس هیل شهر نیویورک، می‌گوید: عادت به خواب کمتر از 7 ساعت در شبانه‌روز موجب بدبختی است.
باور اشتباه در مورد تماشای تلویزیون قبل از خواب
برخی از افراد معتقد هستند که تماشای تلویزیون قبل از رفتن به رختخواب در خواب بهتر و آرامش بیشتر مؤثر است. این تصور کاملاً غلط در مورد تلفن‌های همراه، تبلت‌ها و انواع و سایل الکترونیکی شخصی نیز وجود دارد. بدون شک تماشای تصاویر از طریق این ابزارهای هوشمند ایده خوبی برای بهبود خواب نیست و جز عادتهای بد خواب به شما می‌رود. زیرا نور آبی که از این صفحه‌های الکترونیکی ساتع می‌شود، روی کیفیت خواب و سلامت روان افراد تاثیر منفی دارد.
دیدگاه غلط راجع به زمان خواب
از جمله عواملی که به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند، خوابیدن در زمان درست است. این عادت سالم در بسیاری از مواقع نادیده گرفته‌می‌شود. برخی از افراد به‌اشتباه تصور میکنند، که زمان خوابیدن مهم نیست و فرقی ندارد چه زمانی از روز یا شب بخوابند. بدن دارای یک ریتم طبیعی در زمان بیداری و خواب است که برهم‌خوردن این ریتم به‌دلیل سبک‌زندگی، نوع شغل، خانواده و زندگی اجتماعی اتفاق می‌افتد. تغییراتی که در برنامه خواب طولانی مدت ایجاد می‌شود، بدون شک روی سلامت جسمی و روانی افراد تاثیرگذار است. به‌عنوان نمونه تحقیقات نشان‌می‌دهد که افراد شب‌کار کیفیت خواب پایینی دارند و بیشتری در معرض افسردگی و دیابت قرار می‌گیرند.
عادتهای بد خواب در مورد دراز کشیدن روی تخت با چشمان بسته
دراز کشیدن طولانی مدت در رختخواب با چشم‌های بسته، همان استراحت کردن و خوابیدن است. این باور غلط موجب می‌شود که مشکلات مربوط به سلامت روان بروز پیدا کنند. بدن انسان بسیار هوشمند است و عملکرد مغز، قلب و ریه‌ها در زمان خواب کاملاً با بیداری تفاوت دارد. به همین دلیل در صورت بیداری مغز، سایر اعضای بدن نیز بیدار خواهند بود.
خوابیدن در هر زمان و مکان جز عادات بد خواب
خوابیدن در هر زمان و مکان نشان‌دهنده یک سیستم خواب سالم نیست. زیرا افراد ممکن است به قدری خسته باشند که خیلی زود و در هر مکانی به خواب روند. به‌احتمال‌زیاد عدم خواب کافی ممکن است سبب این تصور خطرناک شده باشد. در واقع خواب عمیق و طولانی مدت در مکان و زمان مشخص خوب است و به حفظ سلامت روان افراد کمک می‌کند.
تصور نادرست در مورد استفاده از الکل برای بهبود خواب
یکی از عادتهای بد خواب که به سلامت روان آسیب می‌رساند، مصرف الکل قبل از خواب است. برخی از افراد مدعی هستند که نوشیدن الکل قبل از خواب حس بهتری به آنها می‌دهد و به خواب آرام آنها کمک می‌کند. در واقع نوشیدنی‌های الکی برای خواب بهتر مناسب نیستند و حس بدی برای مصرف کنندگان در روز بعد ایجاد می‌کند. همچنین مصرف این نوشیدنی‌ها قبل از خواب ممکن است سبب آپنه خواب یا تشدید آن شود.
تفکر اشتباه در مورد تربیت مغز و بدن برای خواب کمتر
برای عملکرد بهتر مغز و بدن به خواب کافی نیاز است. حال بعضی از افراد که فرصت خواب کامل شبانه را ندارند، این باور اشتباه را در خود پرورش داده‌اند که اگر کمی بیشتر تلاش کنند، ممکن است دچار پیامدهای خواب ناکافی نشوند. به‌عنوان نمونه با صرف یک فنجان قهوه یا چای در شب، بدن خود را وادار به قبول این تصور کنند که به خواب کمتری نیاز داشته‌باشد. نظریه‌های علمی نیز این تصور را اشتباه می‌دانند و افراد را به خوابیدن کافی، حداقل 8 ساعت در شب تشویق میکنند.
باور اشتباه در مورد خروپف با صدای بلند روی کیفیت خواب
شاید برخی از افراد خروپف با صدای بلند را جز عادتهای بد خواب ندانند. باید بگوییم که خروپف با صدای بلند ممکن است، یکی از شایع‌ترین علائم آپنه خواب باشد. در این صورت راه تنفسی افراد در زمان خواب بسته می‌شود. البته برخی از افراد به‌دلیل کشیدن سیگار، چاقی، فشار خون بالا، افزایش سن و بد خوابیدن خروپف میکنند. آپنه خواب بیماری است که با خستگی و خواب‌آلودگی افراد در طول روز ارتباط مستقیمی دارد.
مطالعه بیشتر:
- تاثیرات مخرب رسانه های اجتماعی بر خانواده ها در درمان
- تاثیر تعطیلات خانوادگی و سلامت روان
- چگونه مغز خود را دوباره سیم‌کشی کنیم؟
- فضاهای آبی (blue space) چیست و چه تاثیری بر سلامت روان دارد؟
سوالات متداول
در صورتی که دچار عادتهای بد خواب هستید، در ادامه به برخی از سوالات رایج شما پاسخ می‌دهیم.
تصورات غلط در مورد عادتهای بد خواب چیست؟
این تصورات اشتباه در مورد زمان، مکان و مدت خواب است. همچنین دراز کشیدن با چشمان بسته روی تخت، تربیت بدن برای خواب کمتر، مصرف نوشیدنی الکلی، تماشای تلویزیون و خروپف نیز از جمله باورهای غلط در مورد عادتهای خواب است که کیفیت خواب را کاهش می‌دهد و سلامت روان را در معرض خطر قرار می‌دهد.
چگونه از تاثیر عادات بد خواب روی سلامت روان جلوگیری کنیم؟
تکنیکهای رفتاری که از تاثیر عادتهای بد خواب روی سلامت روان جلوگیری میکنند شامل: آرامشدرمانی، رواندرمانی محدودیت خواب و اصلاح خواب میشوند.
عادتهای بد خواب چه آسیبی به افراد وارد می‌کند؟
این عادات موجب کاهش کیفیت خواب، افسردگی، استرس، کاهش سلامت روانی، خستگی جسمی، آسیب پوستی و ابتلا به بیماری‌ها میشوند.
برای ترک عادات بد خواب و درمان مشکلات سلامت روان، باید از چه کسانی کمک گرفت؟
برای ترک عادتهای بد خواب و جلوگیری از ابتلا به مشکلات روانی بدون شک رواندرمانگران، روان پزشکان، روانشناسان، مشاوران روانشناسی و متخصصان اعصاب و روان کمک بسیاری به شما خواهند کرد.
