چگونه با اختلال اضطرابی غذا خوردن کنار بیاییم؟

غذا خوردن برای برخی افراد به دلایل مختلفی همراه با نوعی اضطراب است که لذت این کار را از آن‌ها گرفته است اما این اختلال با استفاده از راهکارهای مختلف قابل درمان است. در ادامه با این نوع اختلال و راه‌های درمان آن بیشتر آشنا می‌شویم.

اضطراب و اختلالات خوردن چیست؟

خوردن غذا یک ضرورت برای زندگی و انجام کارهای روزمره است. با این حال این همه ماجرا نیست، برای برخی افراد، غذا چیزی بیشتر از این‌ها است، برای مثال اگر کسی هستید که از کشف غذاهای جدید در سفر یا خوردن غذا با عزیزانتان لذت می‌برید غذا برای شما منبع لذت نیز محسوب می‌شود. اما باید بدانید که بر عکس این موضوع نیز وجود دارد، گاهی اوقات خوردن غذا برای برخی افراد یک اختلال و منبع اضطراب محسبو می‌شود.

برخی از افراد مبتلا به اختلالات خوردن ممکن است احساساتی مانند گناه و شرم، ناراحتی یا تصویر بدنی مخدوش و اعتماد به نفس ضعیف از خود داشته باشند. علائم و نشانه‌های کسانی که به این نوع از اضطراب دچار هستند از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

در پاسخ به این سوال نیز که اضطراب چگونه بر اختلالات خوردن تأثیر می گذارد، باید گفت اختلالات خوردن و اضطراب رابطه پیچیده‌ای دارند در واقع هیچ کدام مستقیما نمی‌توانند علت دیگری باشند.

عوامل خطر مشترک در این نوع از اضطراب

اضطراب در خوردن به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

ژنتیک

یکی از اولین عواملی که در این باره می‌توان به آن اشاره کرد ژنتیک است. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده اضطراب داشته باشد، احتمال ابتلا به اختلال اضطرابی در سایر افراد خانواده بیشتر است. همچنین تحقیقات در حال ظهور یک منبع معتبر نشان می‌دهد که اختلالات خوردن و اختلالات اضطرابی ممکن است شامل ژن‌های مشابه نیز باشد.

شیمی مغز

سروتونین، یک ماده شیمیایی در مغز است که به تنظیم خلق و خو، خواب، اشتها و سایر فرآیندهای مهم بدن کمک می‌کند. به نظر می‌رسد این ماده شیمیایی نیز در وجود این نوع از اضطراب و اختلالات خوردن موثر باشد. هرچند که تحقیقات آینده اطلاعات بیشتری درباره آن ارائه خواهد داد.

ویژگی‌های شخصیتی

ویژگی‌های خلقی و شخصیتی شامل روان رنجوری، کمال‌گرایی، اجتناب از آسیب و دشواری در تحمل عدم اطمینان نیز در شکل گیری اختلال خوردن موثر است.

تجربیات دوران کودکی

شاید برایتان جالب باشد که بدانید تجربه سوء استفاده در دوران کودکی مخصوصا سوء استفاده جنسی یکی از عوامل خطر در اختلال خوردن است.

اختلالات خوردن که می تواند همراه با اضطراب رخ دهد

اختلال مربوط به خوردن همانطور که گفتیم از هر فردی نسبت به فرد دیگر متفاوت است. این افراد می‌توانند در هر جنسیت، شکل و اندازه بدنی، وضعیت سلامتی و… باشند. برخی از اختلالاتی که با خوردن همراه هستند عبارت‌اند از:

ARFID

افراد مبتلا به ARFID ممکن است به دلیل وجود اضطراب، در خوردن بیشتر غذاها مشکل داشته باشند. این مشکلات به دلیل داشتن احساسات شدید به ویژگی‌هایی از غذا مانند خود مواد غذایی، بافت‌ها، بوها یا نگرانی در مورد عواقب مصرف آن باشد. این افراد در هنگام شروع غذا علائمی مانند اینکه احساس می‌کنند راه گلویشان در حال بسته شدن است یا به طور غیرارادی احساس تهوع دارند.

بی اشتهایی عصبی

یکی دیگر از اختلالات مربوط به خوردن بی‌اشتهایی عصبی است. فرد اضطراب و ترس شدید در مورد غذا خوردن دارد. این اختلال مثلا با نگرانی در مورد افزایش وزن، تجربه اضطراب در مورد غذا خوردن در مکان‌های عمومی، تمایل شدید به کنترل محیط و غذای خود و… همراه است.

پرخوری عصبی

احتمالا بارها نام اختلال پرخوری عصبی را شنیده‌اید. وقتی فرد در موقعیت‌های خاصی احساس ناتوانی و اضطراب و… دارد با استفاده از خوردن تلاش می‌کند کنترل امور را دوباره به دست بگیرد. باید گفت پرخوری عصبی در زنان شایع‌تر است و اغلب در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی ایجاد می شود.

اختلال پرخوری (BED)

این نوع از اختلال شامل دوره‌هایی از پرخوری است که معمولاً در یک جلسه یا در یک بازه زمانی کوتاه اتفاق می‌افتد. این نوع پرخوری با احساساتی مانند اضطراب، احساس گناه، شرم، انزجار و… همراه است. این حالت نیز مانند پرخوری عصبی، اغلب در نوجوانی و اوایل بزرگسالی شروع می‌شود، اما می تواند در هر مرحله دیگری از زندگی نیز رخ دهد.

درمان اضطراب و اختلالات خوردن

اگر شما هم به اختلالات مربوط به خوردن دچار هستید باید بدانید که این اختلالات نیز مانند هر مشکل سلامت روان دیگری برای درمان راه‌های مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:

درمان شناختی رفتاری (CBT)

در این نوع از درمان شما یاد می‌گیرید که احساسات و رفتارهای ناخواسته و غیر مفیدی که درباره غذا خوردن همراه با سایر ترس‌ها و نگرانی‌ها دارید بهتر تشخیص دهید و با آن مقابله کنید.

درمان خانواده محور

در این نوع درمان یک برنامه خانواده محور طراحی می‌شود و معمولاً مشارکت اعضای خانواده توصیه می‌شود.

داروها

مانند بسیاری از مشکلات درمانی که برای درمان آن از دارو کمک گرفته می‌شود برای درمان این اختلال نیز ممکن است درمانگر شما از داروهایی مانند فلوکستین (پروزاک)، یا برای شرایط اضطراب همزمان از داروهایی مانند بنزودیازپین ها، نوعی آرام بخش، مانند آلپرازولام (زاناکس) و لورازپام (آتیوان) و… استفاده کند.

توصیه می‌شود از مصرف سرخود این داروها پرهیز کنید.

گروه‌های حمایتی

از دیگر راه‌های بهبودی استفاده از گروه‌های حمایتی به عنوان یک جعبه ابزار درمان است.

درمان بستری

در موارد حاد مراکز درمانی مراقبت‌های تخصصی و شبانه روزی ارائه می‌دهند.

مشاوره تغذیه

متخصصان تغذیه نیز می‌توانند به شما در درمان این اختلال کمک کنند. آن‌ها یک برنامه غذایی طراحی می‌کنند تا احساس خوبی داشته باشید و از خوردن غذا نه به عنوان یک اختلال بلکه یک منبع لذت استفاده کنید.

برای درمان اختلال اضطرابی غذا خوردن می‌توانید از راهنمایی‌های مشاوران باتجربه در مرکز مشاوره شکرانه کمک بگیرید.

نتیجه گیری

اختلال اضطرابی غذا خوردن می‌تواند عوارض جسمانی و روانی مختلفی به همراه داشته باشد بنابراین اگر به این اختلال دچار هستید بهتر است هر چه سریع‌تر با کمک یک مشاور خوب آن را درمان کنید.